Morgunn - 01.06.1942, Page 90

84
M O RG UNN
anirnar fyrir sjálfstæði mannssálarinnar og tilveru henn-
ar eftir líkamsdauðann. Þeirrar skoðunar eru ýmsir
af kunnustu sálarrannsóknamönnum nútímans. — Einn
þeirra, sem mikið hefir ritað um þessi efni er ítalski
vísindamaðurinn, Ernesto Bossano. Hann heldur því
mjög eindregið fr|am, að hin hug- eða sálrænu fyrirbrigði
(animistic phenomena) sanni tvímælalaust sjálfstæði
mannssálarinnar og persónulegt framhaldslíf að loknum
líkamsdauðanum. Ég hefi ráðizt í að kynna yður skoðan-
ir þessa nafnkunna vísindamanns, og þau rök, sem hann
færjr fyrir þeim. Styðst ég þar við bók hans, „Discarnate
Influence in Human Life“, sem út kom 1938. Hér verð-
ur þó um endursögn að ræða, en ekki þýðingu.
Það er sönnuð staðreynd, að í sálarlífi mannanna
bregður iðulega fyrir skyndileiftrum óvenjulegra og
jafnframt mjög fullkominna skynhæfileika. Starfsemi
þeirra veldur ýmsum fyrirbrigðum á starfssviði vöku-
vitundarinnar. Kunnust þeirra eru t. d. dulheyrn, dul-
skynjun, skyggni, fjarskyggni í fortíð, nútíð og fram-
tíð, huglestur og hugsanaflutningur. Menn greinir mjög
á um orsakir þessara óvenjulegu og dularfullu skynhæfi-
leika vitundarlífsins. Þeir, sem ekki vilja fallast á and-
lega orsök þeirra, leitast við að sanna, að þeir séu af
sömu rótum runnir og venjulegir skynhæfileikar líf-
veranna, t. d. sjón og heyrn. Orsök þeirra og tilefni sé
að finna í líffræðilegri þróun tegundanna gegnum
aldirnar.
Staðhæfingin um að þessu sé svona farið leysir málið
í raun og veru að dómi þeirra manna, sem þannig álykta.
Með hana að forsendu telja þeir sér heimilt að skýra
tilefni og orsakir áðurnefndra fyrirbrigða að eigin geð-
þótta, að svo miklu leyti, sem þetta verður ekki skýrt
með hliðsjón af skýringatilgátum efnisvísindanna. „Svo
langt hafa menn komizt i öfgum slíkra skýringatilrauna,
að undirvitundinni er stundum tileinkuð guðdómleg al-
vizka eða alskyggni", segir Bossano á einum stað.