Morgunn - 01.06.1961, Blaðsíða 32

26
M 0 R G U N N
rekstri. Nú trúir víst enginn maður lengur á tilveru et-
hersins og því síður á, að atómin séu þétt efni. Kelvin lá-
varður lifði það meira að segja sjálfur, að menn vom
farnir að efast um þessa vafalausustu staðreynd mann-
legrar reynslu.
Hin mikla og nauðsynlega sérhæfing hefur átt sinn þátt
í því að draga úr áhuga margra annars ágætra manna fyrir
þeim viðfangsefnum, sem snerta allt mannkyn, eða þeir
láta sér nægja einhverja niðursoðna, hefðbundna lífsskoð-
un eins og efnishyggjuna. Þetta skýrír að nokkru leyti,
hversu hinum merkilegu rannsóknum á parapsycholog-
iskum hæfileikum mannsins hefur verið lítill gaumur
gefinn.
Ýmiskonar yfirskilvitleg eða parapsychologisk fyrir-
brigði eru þekkt úr þjóðtrú flestra eða allra þjóða og það
svo langt sem sögur ná, en efnishyggjan taldi allt slíkt til
hindurvitna. Með reimleikum, sem gerðust í Hydesville í
New York-fylki 1848, hófst spíritisminn sem hreyfing í þá
átt að ná sambandi við framliðna menn, einkum með
tilstuðlan miðla og er óþarft að rekja það frekar. Sem
betur fer eru alltaf til einhverjir, sem þora að ganga gegn
ríkjandi almenningsáliti og því var það, að nokkrir ungir
menn við háskólana í Oxford og Cambridge, sem áttu að
baki mjög glæsilegan námsferil, stofnuðu til félagsskapar
fyrir um það bil 100 árum í því skyni að rannsaka á vís-
indalegan hátt spíritisk og önnur parapsychologisk fyrir-
bæri. Þetta voru þeir Sidgwick, Myers og Gurney, en í
hópinn bættust fljótlega Arthur Balfour, sem síðar varð
forsætisráðherra, Gerald, bróðir hans, sem einnig varð
síðar ráðherra, og þrír merkir eðlisfræðingar, Rayleigh
lávarður, sem fékk Nóbels-verðlaun 1904, Sir William
Crookes og Sir Oliver Lodge. Hér voru því engir kukl-
arar að verki, enda væru margar af niðurstöðunum af
rannsóknum þeirra orðin viðurkennd vísindi, ef þær virt-
ust ekki ganga í berhögg við hin áður þekktu náttúru-
lögmál.