Morgunn - 01.06.1961, Blaðsíða 37

MORGUNN
31
að maðurinn sé andleg vera, en ekki aðeins settur sam-
an úr frumefnum, sem hægt væri að kaupa í efnavörubúð
fyrir 50—100 krónur. Þessi vera mannsins, sem eklci
var til í sýningarskrá efnishyggjunnar, hefur verið köll-
uð sál, og er ekki sérstök ástæða til að nota annað orð
frekar, þótt stungið hafi verið upp á hebreska orðinu
,,shin“ í þessu sambandi. Auðvitað eru til og hafa alltaf
verið til menn, sem af fáfræði, vanafestu eða blátt áfram
þursaskap streitast á móti uppgötvun nýrra sanninda,
ekki hvað sízt þeir, sem telja skynsemina geta reiknað
út lögmál tilverunnar, án þess að hafa fyrir því að rann-
saka fyrirbrigði hennar á hlutlausan hátt, leitandi sann-
leikans, hvort sem hann er þeim geðfelldur eða ekki.
Slíkur maður var t. d. heimspekingurinn Hegel, sem
hafði skömm á öllum náttúrufræðilegum rannsóknum, en
hann hefur haft ótrúlega mikil áhrif á hugsunarhátt
nútímans.
Eric Nordenskjold heldur því fram í hinni stóru líf-
fræðisögu sinni, að slík idealisk heimspeki, sem byggir á
abstrakt hugsun en ekki líffræðilegri rannsókn, sé miklu
meiri andstæða náttúruvísindanna heldur en hin hefð-
bundnu trúarbrögð hafa nokkurn tíma verið.
Eftir þennan útúrdúr skal ég víkja nokkuð að þeim
tilgátum, sem fram hafa komið á síðustu árum viðvíkj-
andi ESP og PK, sem stundum eru táknað sameiginlega
með psi, 23. bókstafnum í gríska stafrófinu.
Eðlisfræðingurinn Tyrrell, sem miltið hefur fengizt við
rannsóknir á psi og hallast að kenningum Jungs um hina
kollektivu dulvitund, hélt fram einhverskonar sambandi
milli einstaklinga gegnum dulvitundina, enWhately Car-
ington, annar eðlisfræðingur, gekk lengra og hélt fram
sérstökum hópsálum eða „group minds“ innan hins dul-
vitaða sviðs. Hann taldi t. d. ómögulegt að skýra snilld
köngurlóanna í því að spinna vef sinn með arfgengri
gerð taugabrautanna í heila þeirra, heldur væri þar um
telepatisk tengsl einstaklingsins að ræða við eitthvert