Morgunn - 01.06.1961, Blaðsíða 29

MORGUNN
23
trúarbragðastyrjaldir 17. aldarinnar. Þetta var líka fagn-
aðarerindi frá sjónarmiði hinnar upprennandi borgara-
stéttar, sem var að hefjast til auðs og valda í skjóli hins
skefjalausa liberalisma og tillitslausa kapítalisma iðnbylt-
ingar og imperialisma. Hagfræðikenningar Malthusar um
hungrið sem náttúrlegan og óhjákvæmilegan hemil á fjölg-
un mannkynsins höfðu og átt sinn þátt í því að móta skoð-
anir manna, þar á meðal Darwins sjálfs, í þá átt, að það
ætti að halda velli, sem hæfast væri, en hitt yrði að fara
veg allrar veraldar.
Frá sjónarmiði hins hreinræktaða Darwinisma var það
í raun og veru siðferðileg skylda og náttúrlegur réttur
þess sterka að troða þann veikari undir fótum. Með því
var áframhaldandi þróun bezt borgið. Kenning kristin-
dómsins nm bræðralag og líknarþel var því skoðuð sem
fjandsamleg framþróun og menningu, gagnstætt lögmál-
inu um „nature, red in tooth and claw“, náttúruna með
blóðugan kjaft og klær, eins og Huxley komst að orði.
Uppskeran hefur orðið eftir því: Vægðarlaus stéttabar-
átta, kommúnismi, nazismi, tvær heimsstyrjaldir og að
lokum kalda stríðið.
Því hef ég haft þennan inngang, að Darwinisminn hrinti
annars vegar af stað mjög auknum áhuga fyrir líffræði-
legum rannsóknum, og gaf hins vegar efnishyggjunni,
materíalismanum, eða öllu heldur materio-mekanisman-
urn, vélgengishyggjunni, byr undir báða vængi, en þetta
hvort tveggja snertir mjög það mál, sem hér er á dagskrá.
Án mjög aukinnar þekkingar í líffræði er ekki hægt að
taka vísindalega fullnaðarafstöðu til framhaldstilveru eft-
ir dauðann, en efnishyggjan leggur kalda og loppna krumlu
á slíkar rannsóknir, ekki aðeins þar sem hún er löghelg-
uð trúarbrögð, heldur og þar sem hinn akademiski heimur
er enn haldinn hleypidómum hennar og þröngsýni. Því
aðeins er niðurstöðu í þessu efni að vænta, að það sé rann-
sakað á algerlega hlutlausan hátt og hleypidómalausan á
báða bóga, en það er hægar sagt en gert. Að vísu eru