Morgunn - 01.12.1975, Blaðsíða 40

142
MORGUNN
Þegar hinn skyggni maður fær enga sýn fyrir fundinn,
kemur venjulega í ljós síðar, að sætið var autt þegar fundur-
inn hófst. Einnig kemur það fyrir, að sýnir hans eru mjög
óskýrar, og stafar það iðulega af því að fleiri en ein persóna
hafa setið i eða snert sætið, en það hefur sömu áhrif og
þegar tvær ljósmyndir eru teknar hvor ofan í aðra á filmu.
Stundum er Croiset ljóst að tvær myndir hafa runnið sam-
an, en stundum ekki.
Croiset sér ekki einungis framtíð viðkomandi einstaklings
heldur einnig fortíð hans; ekki sízt ef hinn skyggni hefur
orðið fyrir svipaðri reynslu i eigin lífi. Þetta gerist einkum
oft, þegar Croiset er leyft sjálfum að velja sætið fyrirfram.
Ósjálfrátt velur hann þá persónu, sem orðið hefur fyrir áhrifa-
mikilli reynslu, sem er hliðstæð við atburð, sem hent hefur
í hans eigin lifi. En jafnvel þótt sætið sé valið af stjórnanda
tilraunarinnar eða með einhverjum öðrum hætti, þá leitar
Croiset að atburðum sem líkjast því sem hefur hent hann
sjálfan.
Hér er eitt dæmi. Tveim dögum fyrir sætistilraun þar sem
sætið var valið með því að draga það út að viðstöddum hópi
menntamanna í Hilversum í októbermánuði 1953, sagði Croi-
set við Tenhaeff prófessor: „Persónan, sem mun setjast í þetta
sæti, var erlendis í nokkrar vikur. Ég sé liann á gangi í stór-
borg. Skóþvengir hans eru lausir. Hann beygir sig fram til
þess að binda þá. Þegar hann gerir það sé ég að maður nokk-
ur sem gengur á eftir honum rekst á hann.“
Við hinar venjulegu spurningar á fundinum kom í ljós,
að þetta reyndist hverju orði sannara. Atburðurinn hafði átt
sér stað á götuhorni í Lundúnum þar sem umferð var mikil,
að því er sætishafi tjáði fundarmönnum.
Ekki ósvipaður atburður hafði eitt simi komið fyrir í lífi
Croisets sjálfs, þótt langt væri síðan. Dr. Tenhaeff segir svo
frá: „Þegar Croiset var tólf ára gamall var hann staddur á
heimili vinar síns, þar sem einhver hafði dáið. Vinur Croisets
fór inn i herbergið þar sem líkið lá. Þar eð hann var