Morgunn - 01.12.1975, Blaðsíða 10

112
MORGUNN
til þess, er þetta greinarkorn ritað, að vera mætti að þeir
menn, sem bókmennta okkar eiga að gæta, léttu nú svefni.
Betra er seint en aldrei.
íslenzkum ritgerðum Dr. Helga Péturss, löngum og stutt-
um, ber að safna og gefa þær út sómasamlega, og þar með
skrá yfir ritgerðir hans á erlendum málum. Vera má að ein-
hver svari þessari tillögu minni með því að segja, að greina-
safn eftir þennan höfund hafi þegar verið gefið út fyrir nokkr-
um árum. En svarið væri markleysa, því fræðilega er sú
útgáfa gersamlega ónothæf. Þar er safnað saman brotum af
handahófi og jafnvel ekki frá því skýrt, hvar eða hvenær
hvert brot hafi upprunalega verið birt. Þegar ég frétti um
útkomu þeirrar bókar, þótti mér sem góð tíðindi hefðu gerzt.
Ég fór inn í bókaverzlun að kvöldi dags, rétt er loka skyldi,
keypti bókina og fór með heim. Þar fór ég að skoða hana og
brá heldur en ekki í brún. Það var líkast því að óviti hefði
um hana fjallað, enda sagði einhver, að fjósamaðurinn á Hól-
um hefði getað gert betur. Ekki veit ég hver fjósamaðurinn
var á þeim fræga stað, en margur fjósamaður ætla ég að
gert hefði eins vel. Næsta morgun fór ég aftur með bókina
í téða bókaverzlun, og bað um að hún yrði tekin aftur, því
ekki vildi ég eiga hana. Þetta var umtölulaust gert.
Nei, svona á ekki að fara með verk snillinganna.
Líkt og margur annar, ætlaði Helgi Péturss á yngri árum
að heimurinn væri efnið eitt, eins og við sæjum það og fynd-
um til þess. Við dýpri íhugun komst hann að þeirri niður-
stöðu, að svo gæti ekki verið. Þetta varð til þess, að hann tók
til sinna heimspeki og sálarrannsóknum og komst m. a. að
þeirri niðurstöðu, að dauðinn væri ekki endir lífsins og að
persónuleiki mannsins héldist út yfir dauðann. En einkum
sinnti hann því sviði sálarrannsókna, sem um of hefir verið
vanrækt, en það er eðli drauma. Sumar ályktanir hans um
þessi efni hygg ég að séu næsta frumlegar, en fjam því, að
ég þori um þær að dæma, og hygg þó að nokkrar þeirra séu
harla vafasamar. Mér virtist sem hann gæti ekki með öllu
losað sig úr fjötrum sinnar fyrri efnishyggju. Þrátt fyrir