Ný saga - 01.01.1991, Síða 73

SJÁLFSTÆÐISBARÁTTAN OG HÚSFREYJAN Á BESSASTÖÐUM
--- . . - - . — . 'X ' m \ '
IngibjörgvarlengibústýraáBessastööum. íbréfifcáárinu 1822segirhúnaðþráttfynraðskólapiltarhafiveriösér„sérlegagóðir“hafisamskiptin
vio þá kostað sig „mikfa mæðu og andstreymi". A síðustu áratugum 19. aldar bjó sonur Ingibjargar, Grímur Thomsen, á Bessastöðum og er
myndin frá þeim tíma.
sama bréfi segir hún: „Hér eru
annars fleiri föðurlandsvinir og
merkismenn á þessari meiningu
(þ.e. að flytja skólann - ká),
svo sem sr. Helgi dóm-
kirkjuprestur og sr. Tómas, sem
er að laga og endurskapa allt,
sem hann getur. Ég lief ekki
vit á þessu, en ekki get ég
neitað því, að mig langar til að
skólinn kornist í höfuðstaðinn
margra orsaka vegna“.17 Þarna
minnist Ingibjörg hlýlega á sr.
Tómas Sæmundsson sem
umbótamann, föðurlandsvinir
eru komnir til sögu og Ingibjörg
vill gjarnan losna við amstur
og erfiði skólastarfsins.
Árið 1840 ber sr. Tómas enn
á górna, vegna deilna um Fjölni.
28. febrúar skrifar Ingibjörg til
Gríms: „Líka kom út um jólaleytið
dálítill bæklingur, sem sr. Tómas
hefur samið, svar upp á ritling
þann, sem dr. Hjaltalín samdi í
sumar og fann að Fjölni. Til
þessa rits sr. Tómasar leggja
rnenn misjafnt11'8.
HVAR Á AÐ TAKA FRÁ
ALLAN KOSTNAÐ
Endurreisn Alþingis verður mál
málanna upp úr 1840. Þar
túlkar Ingibjörg viðhorf sem
eflaust hefur verið algengt: hver
á að borga brúsann? Frú
Ingibjörg er engan veginn
upprifin yfir tíðindum af
Alþingismálinu. Hún skrifar 15.
ágúst 1840: „Nú er ntikið
fjölrætt um Alþing sem eigi að
rísa upp aftur. Þeir sem kalla
sig föðurlandsvini eru mikið
glaðir yfir þessar fregn. En það
heyrist úr einstaka horni: Hvar
á að taka frá allan kostnað?"19
Hinn 3. mars 1841 skrifar hún
enn um þingið: „Mikið gengur
á með Alþing fyrir þeirn yngri
mönnum. Suntir eru farnir að
skálda um það, sumir eru að
skrifa um það og vilja hafa
umbreytingar miklar, ég trúi
með yfirréttinn og fleira. Líklegt
er að nú sé komið nóg að þrasa
um í næstu 10 ár. Þeirn eldri
mönnum finnst, eftir sem
heyrist, minna um Alþing og
allar þessar bollaleggingar.“20
Nú kemur inn á sviðið sverð
íslands, sómi þess og skjöldur,
sem Ingibjörg hefur ekki nefnt
til þessa. Jón Sigurðsson kemur
við sögu í bréfinu til Gríms frá
3. mars 1841 og er þungt í
Ingibjörgu í garð Jóns þessa
Sigurðssonar". Grímur hafði lagt
fram skattafrumvarp fyrir ísland
sem ekki féll Jóni Sigurðssyni í
geð og hefur hann látið í ljós
„slettidóm" sem Ingibjörgu
gramdist, enda alltaf til varnar
fyrir bróður sinn: „Hafi það
verið nokkurn tíma áform þitt
að koma hér aftur, þyrfti ekki
slettidómur Jóns Sigurðssonar
að aftra þér frá því. En hafir
þú aldrei ætlað hér að koma,
er það ekkert unt að tala. En
þess óska ég að þeirn einum
uppástungum Jóns þessa
Sigurðssonar verði framgengt,
sem til góðs geta miðað, en
hinum ekki. Það er líka þess
eðli, sem ónýtt er að það dettur
um sjálft sig, en hitt stendur".21
Áfram flytur Ingibjörg fréttir
af gangi rnála og greinir frá
fundi embættismanna-
nefndarinnar og áhyggjum
almennings. í bréfi frá 30. júlí
Jón Sigurðsson
kemur við sögu í
bréfinu til Gríms frá
3. mars 1841 og er
þungt í Ingibjörgu í
garð „Jóns þessa
Sigurðssonar".
71