Ný saga - 01.01.1991, Síða 81

er brýnna að kenna fólki heldur
en að kenna því að búa til myndir.
Það er miklu flóknara og getur
aðeins orðið á færi fárra og á þar
af leiðandi ekki heima í almennu
námi.
Örvandi samstarf við kvik-
myndagerðarfólk er samt sem
áðurnauðsynlegt. Frumkvæði að
nánu samstarfi kemur tæplega
frá Sjónvarpinu, því miður. Eg
geri mér hins vegar vonir um að
samvinna við einkafyrirtæki geti
orðið miklu nánari og
árangursríkari, orðið eiginlegt
samstarf.
Eggert: Fyrst er að koma með
hugmynd að einhverju einföldu
og viðráðanlegu efni og reyna
að finna fólk til samstarfs sem
býr yfir hugvitinu. Sjónvarps-
þættir sem gerðir voru fyrir
fáeinum árum um einstaka muni
á Þjóðminjasafninu voru dæmi
um þætli sem voru ákaflega
dauðir myndrænt og náðu því
varla að heilla áhorfandann. í
þessu tilviki hefur fjárhagurinn
eflaust haft nokkur áhrif, en oft
virðast þættir gerðir af litlum
efnum og þá er kannski ekki
við miklu að búast.
Erlendur: En l'innst sagn-
fræðingum ekki að jiað séu
áltveðin verkefni sem er raunhæft
að vinna í mynd og önnur ekki?
Það er ekki hægt að taka fyrir
hvað sem er.
Eggert: í myndum er erfitt að
gera grein fyrir mjög huglægum
og ílóknum atriðum. Umfjöllunin
á því á hættu að verða
yfirborðsleg.
Erlendur: Eg held að menn séu
alltaf að átta sig betur og betur
á því hvað það er takmarkað
efni sem hægt er koma á framfæri
í kvikmynd. Mín niðurstaða er
sú að það sem helst er hægt að
gera sé að vekja tilfinningu fyrir
samhengi, einhverri þróun,
meira heldur en að fræða.
Fróðleikurinn verður alltaf
máttlaus gagnvart því sem þú
getur sett í grein eða bók.
Nú er mikið talað um það
hvað sjónvarpið sé sterkur rniðill.
Eg hef aftur á móti þungar
áhyggjur af því hvað fólk er
farið að horfa kæruleysislega á
sjónvarp. Sjónvarp er að vissu
leyti að verða handónýtur miðill.
Ég heyri fólk oft segja frá því að
það hafi séð eitthvað með öðru
auganu; á sama tíma er það
spjalla, ná í kaffi, fara í símann
svo eitthvað sé nefnt. Þetta
dregur heilmikið úr hinum mikla
slagkrafti sjónvarpsins. Ágætt
dæmi er bandaríska þáttaröðin
„Ófriður og örlög" sem fjallar
um heimsstyrjaldarárin síðari.
þetta er sagnfræði, tilraun til að
endurskapa söguna, kryddað
með mannlegum örlögum svo
fólk nenni að horfa á. Ég lield að
þetta sé dýrasta þáttaröð sem
gerð hefur verið. Inn í þetta er
sett gífurlegt magn af
raunverulegum heimildar-
myndum og miklu hugviti beitt
til að gera frásögnina sem
trúverðugasta. Svo horfir fólk á
þetta með öðru auganu! Það
finnst mér hrikaleg útreið.
Ef við snúum okkur nánar
aö vinnu meö lifandi myndir
og gerö sjónvarpsþdtta þá
hafiö þið aUirþrír reynslu í
þeim efnum. Helgi, þúgeröir
sjónvarpsþátt um sögu
Flateyjar á Breiöafiröi á 19.
öld, „Blómatíö íbókaey“, sem
syndur varfyrr áþessu ári.
Hver er reynslaþín af vinnu
fyrir sjónvarþ?
Helgi: Þegar ég vann að
þessum þætti reyndi ég eftir
megni að hugsa í myndum. Ég
byrjaöi á því að gera „konsept"
sem ]?eir kalla svo niðri í
Sjónvarpi. Svo fór ég vandlega
yfir hvað var til af myndefni og
hugsaði alla möguleika um gerð
þáttarins út frá því. Ég reyndi
að láta þetta ráða feröinni en
myndefnið gerir rniklu meiri
kröfur en í myndskreyttri grein
og ég býst við því að ég hafi
gengið ciálítið langt í því að
vilja nota söguefni sem var ekki
nothæft. Mig langaði til að halda
að fólki ákveðnum megin-
atriðum sem erfitt er segja frá
með myndrænum hætti þannig
að þá er gripið til lausna eins
og að sýna titilsíður bóka, fletta
bókum og skjölum, hafa myndir
af fólki sem tengist sögunni og
fleira í þeim dúr. Margt af þessu
efni var frekar bragðdauft og
því var hent þegar kom að því
að skeyta saman. Þá var hið
Örvandi samstarf viö
kvikmyndagerðarfólk
er samt sem áöur
nauðsynlegt.
Frumkvæði að nánu
samstarfi kemur
tæplega frá
Sjónvarpinu, því
miður.
79