Birtingur - 01.01.1964, Blaðsíða 121

munið kannski eftir því úr Grettissögu. Þar
segir: Þar gekk fjall mikið fram þeim megin
fjarðanna, og var fallinn á snær. Önundur leit
á fjallið og kvað vísu þessa, — en það var
seinni helmingur þeirrar vísu sem ég fór með.
Davíð segir um fjöllin tvö, Sólarfjöll sem
Landnáma kallar svo og Kaldbak: Þessi tvö
fjöll, sitt hvoru megin álsins, hafa verið hljóð-
ir vottar hugsana minna og gerða frá því ég sá
dagsins Ijós.
Andstæðurnar eru líka í Davíð, hinn róman-
tíski léttleiki og sólskinsgleði, hins vegar ein-
manaleikinn og þunglyndi.
Davíð Stefánsson fæðist handan við aldamótin
en sem skáld er hann maður tímamóta, nú-
tímamaður, hann er skáld hins nýfengna frels-
is, ölvaður af framrásandi kröftum sem höfðu
losnað úr læðingi samfara því að ísland verð-
ur sjálfstætt land; okið sem hafði hvílt á ís-
lendingum og þústað þá öld eftir öld, það er
ekki lengur. Kynslóð Davíðs er hin fyrsta
frjálsa kynslóð í þessu landi eftir ófrelsisald-
irnar dimmu þegar skáldin urðu að kveða
kjark í þjóðina í myrkrinu og hörmungum.
Árið áður en fyrsta Ijóðabók Davíðs kemur
út er ísland viðurkennt fullvalda ríki. Æsku-
ár Davíðs og unglingsár eru íslendingar að
rétta úr sér, stíga á stokka og strengja heit,
stoltir af þjóðerni sínu og með minningu gull-
aldarafrekanna í huga eru ungu mennirnir
fullir af ættjarðarást og vilja að duga sinni
þjóð.
Davíð Stefánsson kemur með alveg nýjan tón,
nýtt viðhorf til heimsins inn í íslenzka ljóða-
gerð. Hann gerir uppreisn gegn ofurvaldi
Einars Benediktssonar í ljóðagerðinni með
hinn heilbrigða hugsunarhátt ungs listamanns
sem verður að endurmeta arfinn og jafnvel
gera uppreisn gegn sterkustu áhrifsöflunum
og umfram allt að tala máli síns tíma, túlka
samtíð sína og yrkja fram fyrir sig. Skáldskap-
ur Einars Benediktssonar var þrunginn mann-
viti, þungur og margslunginn, tilfinningarnar
sveigðar undir vitsins vald, spekimál. Einar
Benediktsson hafði komið á eftir Jónasi Hall-
grímssyni einsog Beethoven eftir Mozart, hinn
stríðandi andi mannsins sem er tregt tungu
að hræra, stirðkvæður og stór og djúpur, mað-
urinn sem hrópar til himna. Á eftir hinu létta
sem var einsog fyrir guðlega náð, einsog sendi-
boði guðanna, hinu Mozartíska.
En Davíð Stefánsson talaði máli hinnar
óþreyjufullu æsku, máli tilfinninganna sem
spruttu fram í hrifningu þjóðarvorsins, nú
sýndist ekki þurfa að berjast fyrir sjálfstæði
lengur, nú var hinn söngfúsi einstaklingur
sinn eigin herra. Og lífið bauð heillandi æv-
intýr. Það var spilað á hörpu, og þegar harp-
an hljóðnaði var áfram músík í söknuðinum.
Treginn var ekki þungur og nístandi heldur
birtingur
117