Birtingur - 01.01.1964, Blaðsíða 109

Birtingur - 01.01.1964, Blaðsíða 109
Það eru söngvar í verkinu. Leiksviðsstjórinn talar beint til áhorfenda og skýrir atburða- rásina. Til að gera hermennina sem óhugnan- legasta eru þeir látnir ganga á stultum og í þykkum búningum. í Móðurinni (eftir skáld- sögu Gorkis) eru allar breytingar á sviðinu fyrir opnu tjaldi. Talkór táknar fjöldann. Stuttum kvikmyndum er skeytt inn í leikinn. Upphafið á Der Gute Mensch von Sezuan er þýðingarmikið. Þar hleypur Brecht með einni setningu yfir eitt helzta tæknivandamál leik- ritunar veruleikastælingarinnar, kynninguna (exposition). Það kemur maður fram á svið- ið og segir beint til áhorfenda: „Ich bin Wasserverkaufer liier in der Hauptstadt von Sezuan." I sama verki beitir hann öðru snjöllu austrænu tæknibragði, lætur eina persónuna breyta sér í aðra nýja persónu. Efnið er kín- versk dæmisaga um þrjá guði, sem eru á leit eftir réttlátri manneskju. Þeir koma til bæj- arins Sezuan, þar er það aðeins vændiskonan unga Shen Te, sem skýtur yfir þá skjólshúsi. Þegar henni hefur áskotnast fé og hún er orð- in eigandi að lítilli verzlun vill hún halda áfram að vera góð, en kemst fljótt að því, að fólk sem hún er góð og kemur vel fram við geldur ekki í sömu mynt. Hún klæðist því búningi frænda nokkurs og sem hann lætur hún hart mæta hörðu. Harka lífsbaráttunnar neyðir hana til að víkja af veginum: Fúr eure grossen Pláne, ihr Götter War ich armer Mensch zu klein. Starf Brechts sem leikhúsmanns og höfund- ar að fræðilegum grundvelli að leikritun sinni er ekki síður mikilvægt. Því verða ekki gerð full skil í stuttri tímaritsgrein, en tilraun skal gerð til að skýra heitið, sem hann notaði yfir verk sitt, hann kallaði það „episkt leik- hús“ (episches Theater). Það, sem Brecht á við með orðinu epískt, er andstæða þess, sem almennt er kallað dramatískt, þ. e. a. s. þess, sem kallað var dramatískt á lokaskeiði veru- leikastælingarinnar. Hann snýst aðallega gegn tveim atriðum: þáttaskiptingu leikritsins, þ. e. a. s. þeirri hugmynd, sem felst í þáttaskipt- ingunni, að leikritið gerist án þess að leik- ararnir viti af áhorfendunum eða tilrauninni til að láta líta svo út, þ. e. rittækni veruleika- stælingarinnar. Þannig kastar hann fyrir borð kynningunni (exposition), sem við minnt- umst á hér að ofan. En kynningin var eitt af hinum erfiðari tæknibrögðum veruleika- stælingarinnar. Um leið fellur að sjálfsögðu krafan um „eðlileg samtöl“ niður. Samtölin á sviðinu eru ekki lengur falsaður veruleiki heldur tilbúningur, skáldskapur, sem hefur allt annan tilgang en að vera sem næst venju- legu tali. Hitt atriðið, sem hann snýst á móti, er hin dramatíska innlifun eða beiting til- mrtingur 105
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158

x

Birtingur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Birtingur
https://timarit.is/publication/823

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.