Birtingur - 01.01.1964, Blaðsíða 34

Birtingur - 01.01.1964, Blaðsíða 34
anir þekkja er ótrúlega keimlíkt að uppbygg- ingu hlöðunum í Öræfum. Japanir kalla þessa elztu húsagerð sína „tateana". Við sjáum fjóra stafi rekna ofan í jörðina, tvo ása og bita, sem bera uppi þekju hússins. Raunar má segja, að bygging þessi sé þríása. því að kjöltréð, þótt grennra sé og ekki borið uppi af vöglum, er þriðji ásinn. Að vísu standa stafirnir á hlöðunum margumtöluðu á stoð- arsteinum, en eru ekki grafnir niður. Bæði er það, að við höfum mörg dæmi um stoðar- holur í fornum rústum íslenzkum og nor- rænum, eins er hitt, að enn standa eða hafa staðið til skamms tíma (ómögulegt er að vita, hvenær og hvar markverð menningarverð- mæti eru rifin á íslandi nú á dögum) mann- virki hérlendis, sem svo eru gerð, og á ég þar við hákarlshjalla á Ströndum. Ef litið er á meðfylgjandi mynd af hjalli frá Finnboga- stöðum í Trékyllisvík, þá verður líkingin með honum og tateanagrindinni enn meiri, stoð- irnar grafnar í jörð, skástoðir og bitakeflin liggja ógrópuð á ásana. Það er mikla sögu að segja frá ætt þeirri, sem vaxin er upp af „tateana“-kofanum. í Japan sem í Noregi þróaðist smátt og smátt einhver fullkomnasta timbur- og stafsmíð, sem veröldin þekkir og það sem meira er: hún hafði seinna drjúg áhrif á byggingarlist nútímans, því að tveir lærifeður hennar, Frank IJoyd Wright og Richard Neutra, lærðu mikið af japanskri húsagerð. Það er kynlegt til þess að vita, að „villurnar“ sumar hér í útjaðri bæjarins skuli á vissan hátt vera afkomendur hákarlshjalla á Ströndum. Fleira er forvitnilegra húsa í Öræfum, þótt mér hafi orðið tíðrætt um hlöðurnar þar. Nefna vil ég fyrst Hofskirkju, eitt dæmi af fimm torfkirkjum, sem enn standa uppi á Islandi, ágætt sýnishorn. Hún er reist árið 1884 af Páli Pálssyni, sem kallaður var jökull, sigldur srniður og nýjungamaður á sinni tíð, bæði um stíl og tækni. Jón Stefánsson í Skafta- felli tjáði mér, að Páll hefði fyrstur manna notað strikhefla í Öræfum. Vert er að gefa því gaum, hversu vel honum hefur tekizt að koma bursthyrnunni fyrir, ofan við glugga og hurð, en þar er um nýjung að ræða í stíl á þeim tíma. Var ekki sú glufa í vegg, að ekki væri kórónuð með gríska hofstafninum, höfuð- uðeinkenni nýklassíkur. Hér er höfundarmark Páls og af því getum við ráðið af gömlum ljós- myndum, að hann hefur smíðað víðar í austur- og vestursýslunni, svo sem að Sandfelli, Svína- felli og Núpsstað. Hofskirkja var gerð upp undir handleiðslu þjóðminjavarðar 1954 og er húsinu vel við haldið, Öræfingum til sóma. Eina athugasemd vil ég þó gera: Litir að ut- an eru ekki sannfærandi, grænar vindskeið- ar við grasið á þekjunni fara illa saman að 32 BIRTINGUR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158

x

Birtingur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Birtingur
https://timarit.is/publication/823

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.