Ritmennt - 01.01.2005, Síða 40

Ritmennt - 01.01.2005, Síða 40
JÓN AÐALSTEINN JÓNSSON RITMENNT í sjóferðum. Guðrún Pálsdóttir er löngu dáin." - Veit Þórður ekki, hvað orðið hefur um himnabréfið eftir hennar dag. „Himnabréf verndar menn gegn hættum á sjó og landi, sagði gamla fólkið. Fyrst sá ég það hjá Sigurbjörgu Guðmundsdóttur á Syðstu-Grund undir Eyjafjöllum (f. 1852) og vissi að hún hafði það í metum. Fleiri hafa orðið á vegi mínum." - Aðspurður heldur Þórður, að himnabréfið, sem hann sá á Syðstu-Grund, hafi farið forgörðum eftir daga Sigurbjargar, „eins og fleira af hennar munum", bætti hann við. Eins og ég vék að í upphafi þessarar rit- gerðar, þykir mér líklegt, að föðurfólk mitt úr Meðallandi hafi lagt nokkurn trúnað á þann boðskap, sem fólst í Hb, að minnsta kosti um það að halda hvíldardaginn heil- agan. Til þess benda ýmis atvik, sem ég bæði heyrði talað um og eins reyndi sjálfur með nokkrum hætti. Hins vegar barst efni Hb aldrei í tal við mig, svo að nú er erfitt eða ógerlegt að fullyrða noklcuð um það, hver voru hugsanleg áhrif þess á föðurfólk mitt. Hinu má svo ekki heldur gleyma, sem sr. Jónas á Hrafnagili segir í Islenzkum þjóðháttum um sunnudagshelgi og vitn- að er til hér framar. Aftur á móti hef ég enga vitneskju um það, að afi minn, sem var margar vertíðir formaður á árabát, sem Blíðfari hét og meðallenzkir bændur reru á til fiskjar, hafi haft inni á sér himnabréf sér og bátsverjum sínum til verndar eins og Páll Árnason á Setbergi í Nesjum hafði að sögn Þórðar í Skógum. Ekki verður annað skilið af frásögninni af hornfirzlca bóndanum, sem bar á sér himna- bréf á sjó í glímu við sjálfan Ægi lconung, en hér sé komin sama trú á verndarmátt bréfs- ins og þeir höfðu, sem lögðu til orustu við óvini sína. Bréfið verndaði þá, sem það báru á sér, frá öllu grandi. í þessu Ijósi er þess vegna frásögnin um hornfirzka bóndann hin merkilegasta. Ekki þyldr mér ólíklegt, að aðrir bændur, sem sjó stunduðu á bátskelj- um sínum, hafi gert hið sama, þótt ég hafi ekki haft spurnir af því. En nú skal snúa sér sérstaklega að sunnu- dagshelgi himnabréfsins. Ég man það, að faðir minn sagði mér, að afa mínum hefði ekki verið ljúft að vinna það verk á helgidegi, sem hann taldi geta beðið til rúmhelgra daga. Sörnu sögu mátti einnig segja um föður minn. Þar á meðal var það að vinna við heyskap á sunnudegi, jafnvel þótt óþurrkar hefðu gengið næstu daga eða vikur á undan. Nefni ég hér á eftir nokkur atriði þessu til staðfestingar. Eins og þegar hefur komið fram, var allt föðurfólk mitt ættað austan Mýrdalssands og nánar til tekið úr Meðallandi og af Síðu. Þá hef ég getið þess, að þau Ormur og Guðrún voru bæði kirkjurækin og héldu hvíldardaginn, það er sunnudaginn, ævin- lega í heiðri og unnu ekki nema hin nauð- synlegustu störf þann dag. Árið 1905 gerðist svo það, sem var áreið- anlega ekki algengt á þeim tíma, að þau hjón tóku sig upp af jörðinni Efri-Ey, þar sem þau höfðu búið í 18 ár, og fluttust búferlum út í Mýrdal með allan sinn búskap og settust að á Kaldrananesi, sem þá var laust til ábúðar. Tildrögin til þessa voru fyrst og fremst þau, að landrými var lítið í Meðallandi, enda margbýlt á mörgum jörðum. Þannig voru átta búendur í Efri-Ey um þessar mundir og því orðið mjög þröngt um fjölskylduna, því að börnin voru orðin átta. Raunar voru þau 36
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172

x

Ritmennt

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.