Ritmennt - 01.01.2005, Side 62

Ritmennt - 01.01.2005, Side 62
GUNNAR HARÐARSON RITMENNT [Þ]eir sem ekki báru fornfálegar nátthúfur áttu ekki aðeins í honum vísa stoð á opinberum vettvángi, heldur fundu athvarf og stundum fastan samastað á hinu hlýa og notalega heimili hans og frú Þóru, ekki síst þeir sem þjóðfélagið hafði valið gaddhesta hlutskifti.6 Hver er andstæðan við „fornfálegar nátthúfur"? Það er vænt- anlega hin nýja dagsbrún, framfarasinnarnir, berhöfðaðir eða með sixpensara, hinir sósíalísku rithöfundar. En „gaddhesta hlutskifti"? Gaddhestar eru hestar sem settir hafa verið út á gaddinn: Halldór segir ekki „útigangsmaður", eins og búast mætti við hjá mönnum sem hafa lcynnst í þýskri stórborg, held- ur „gaddhestur" sem dregur upp mynd af loðnum íslenskum hestum, kubbslegum og héluðum, í kulda og jafnvel snjóstormi. Kuldinn myndar andstæðu við hlýjuna á heimilinu, og hestarn- ir vísa ekki til borgarinnar, þeir benda til sveitarinnar: heimili Kristins og Þóru er heimili bónda og húsfreyju, íslenskt sveita- heimili. Hinn hagsýni, atorkusami og óþreytandi Kristinn E. Andrésson er íslenskur bóndi. En hann er líka fornlcappi, því að hann hefur slcrifað marga „skörulega ritsmíð" til að „bera af úngum efnismönnum högg", auk þess að hafa birt „gerhugular rannsólcnir" á fyrri skáldum, og er þar Einar Benediktsson nefndur sérstaklega. Hinn íslenski bóndi og fornkappi lætur samt elclci bara til sín taka í sveitinni, hann er slílcur „hagsýslumaður" að hann hefur gerst „frum- kvöðull og forustumaður hlutafélaga" til að koma upp „ágætum stórhýsum í Reykjavík" og þessi stórhýsi munu bera þess vitni að „þar var farsæl hönd að verki", hönd bóndans, vissulega, en kannski líka hönd verkamannsins. Kristinn E. Andrésson gefur Einari Benediktssyni elckert eftir í athafnasemi, þótt hann sé ekki skáld eins og Einar. Á nánast goðsagnakenndan hátt sam- einar Kristinn í sér sveitina og borgina, bóndann og kaupsýslu- manninn, menntamanninn og athafnamanninn, bókmenntasögu fortíðar og nútíðar, kvenlegt innsæi og karlmannlega atorlcu. Ólíkt lýsingu Halldórs á Brynjólfi virðist mér lýsingin á Kristni vera laus við fölskva, hún er svolítið írónísk á köflum, en góðlátleg; það er engin spenna milli Halldórs og Kristins af sama tagi og milli Halldórs og Brynjólfs,- og má kannski sjá þessa 6 Upphaf mannúðarstefnu, bls. 149. 58
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172

x

Ritmennt

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.