Ritmennt - 01.01.2005, Síða 108

Ritmennt - 01.01.2005, Síða 108
BIRGIR ÞÓRÐARSON RITMENNT (Eifiljóð) í handritinu Lbs 724 8vo er ljóð sem í efnisskrá þess er sagt eftir Jalcob Jónsson. Lítillega vantar inn í kvæðið og einnig endi þess. Þá gæti einnig vantað framan á kvæð- ið þar sem hvorki er við það titili né önnur yfirskrift. Fram kemur af efni þessa kvæðis að þar er um erfiijóð að ræða, en höfundur nefnir þar systur sína og mág, og mun það vera sonur þeirra, sem ort er um. Má ef tii viii skilja það svo að hann hafi orðið úti og fundist undir steini. - Sjáanlegt er að höfundur hefur vandað meira til gerðar þessa kvæðis en annars kveðskapar síns, sem kunnur er. Hér kemur upphaf kvæðisins, sem hefur verið að minnsta kosti sextán erindi: Innbyrling um hið illa vald, hindurvitni og hleypidómar, hugmyndir annars villu tómar, svipul hending og syndagjald, fá oft að sitja í fyrirrúmi fyrir Guðs vísu stjórnarhönd, af því hún er oft hulin húmi, hégóma fjötrum vafðri önd. Og noklcru síðar: Svo hefur líka sonur þinn, sameinaður og svarinn Kristi, sem undir steini lífið missti, elskaða systir, mágur minn. Numinn af dýrðar hátign hæstu héðan úr eymd og kvíða vist; hlotið fagnaðar unun æðstu, sem aldrei framar getur misst. (Ljóöabréfi) í handritasafni Landsbókasafns er allstór handritaböggull, Lbs 2170 4to, sem Yestur- íslendingurinn Kristján Ásgeir Benediktsson hefur ritað. Þar eru aðallega skráðir ættfræði- þættir Vestur-íslendinga. í einni stílabók, þar sem Kristján hefur fært inn með blýanti uppkast að ættfræðigreinum, skrifar hann innan um óslcylt efni: „Vísui eftir Jakob Jónsson í Valadal. “ Þar næst koma nolckur vísubrot, sem gætu verið hluti af ljóðabréfi. Að síðustu skrifar Kristján Ásgeir í þessa rissbólc sína: „Jakob orti Aldarglaum, nú týndui." Vera má að Kristján Ásgeir hafi þarna verið að skrifa upp af görnlum handritsbleðli er hann hafi fundið í fórum sínum, en þegar hann ritar þetta hafði Aldaglaumur verið prentaður fyrir alllöngu. En þessi tilfærðu vísubrot renna enn nokkrum stoðum undir þann grun að kveðskapur Jakobs Jónssonar hafi verið allmiklu meiri að vöxtum en sá sem nú er þekktur. Gunnvararsálmur Þekktasti kvæðabállcur Jalcobs og sá sem náð hefur mestri útbreiðslu á fyrri tíð er án efa Gunnvararsálmur, sem aldrei hefur þó verið prentaður, eftir því sem næst verð- ur komist. í handritadeild Landsbókasafns hafa fundist 34 afskriftir af kvæðinu og 2 í Héraðsskjalasafninu á Akureyri. Titill þess er nolckuð breytilegur. Talað er um Gunnvararsálm og Hjalvararsálm, og einn- ig eru bæði nöfnin notuð saman. Þá er einn- ig notað -bragur í stað -sálmur. Verulegur munur er á milli handritanna. Fjöldi erinda er yfirleitt 30-35, en röð þeirra er breytileg og orðamunur nokkur. Kvæðið er ort í orðastað konu, sem er að segja frá vinnukonuferli sínum og ferðum um Þingeyjarsýslu og Eyjafjörð um miðja 104
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172

x

Ritmennt

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.