Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1950, Page 27

9
SPORIN FRÁ 1875
bónda að Bakka í öxnadal Sigurðsson-
ar. Síðla surnars leggur hann af stað
frá Akureyri og kemur til Quebec 12.
september. Hann er sá fyrsti íslending-
ur sem um er vitað, er þangað siglir til
að setjast að í Canada. Hann kemur
mest við sögu Nýja íslands en einnig
allmikið við sögu Islendinga í Winni-
Peg> °g getið mun hans einnig í annál-
um Reykjavíkur frá 1893. Hann var
hugaður vel, kappsmaður mikill, þeg-
ar því var að skifta, áræðinn með af-
brigðum og greiðugur, og kunni oft
vel að halda á penna, en sem langsær
leiðtogi virðist hann stundum hafa
skort forsjálni.
Frá Akureyri flytur fyrsti stórhópur
Islendinga vestur um haf 1873 — yfir
hálft annað hundrað manns. Var þar
margt viturra og ráðsettra manna og
hvenna, sem koma mikið og vel við
sögu Vestmanna, þótt veglegasta minn-
isvarðann reisti sér Stephan G. Steph-
ansson skáldið, sem flutti með foreldr-
um sínum til Bandaríkjanna þetta ár.
1 Toronto skiftist hópurinn. Fóru um
hálft hundrað suður til Milwaukee
með Páli stúdent Þorlákssyni, er vakti
yfir líkamlegri sem andlegri velferð
Islendinga vestan hafs meðan heilsa
°g kraftar entust.
Stærri hópurinn varð eftir í Canada
°g fór til Rosseau, lítils bæjar í Norð-
Ur Ontario, þar sem lítil vinna bauðst
°g léleg lífskilyrði.
Sex mílum þaðan stofnuðu Islend-
mgar ofurlitla nýlendu í Cardwell í
hluskoka héraði. Þar var Baldvin
Helgason lífið og sálin fyrstu árin.
Hann var bóndi frá Gröf á Vatnsnesi
1 Húnaþingi en ættaður frá Skútu-
stöðum við Mývatn — faðir Undinu
(Helgu) skáldkonu.
Nokkurir smáhópar fluttu einnig
vestur 1873. Þar á meðal um tuttugu
manns frá Austurlandi, sem fyrst
munu hafa siglt til Danmerkur og ætl-
að þaðan til Brasilíu en snúist hugur
í Kaupmannahöfn, þegar fréttir bár-
ust frá Islandi, að engin skip væru fá-
anleg til að flytja stóra hópinn til
Danmerkur, sem fyrr er getið. En frá
Kaupmannahöfn áttu Brasilíufarar að
halda til Þýzkalands og vera fluttir
þaðan til leiðarenda, því Joá var mikill
útflutningur Þjóðverja til Brasilíu.
Líklegt er að í þessum hóp hafi verið
Gunnlaugur Pétursson frá Hákonar-
stöðum á Jökuldal með konu og börn
er tveim árum síðar varð fyrsti íslenzk-
ur landnámsmaður í Minnesota rík-
inu og brautryðjandi þeirrar nýlendu
í Minneota.
Sumar þetta flutti frá Reykjavík til
Milwaukee Jón ólafsson skáld, al-
þingismaður og ritstjóri, sem Alaska-
förin er kend við, og síðar varð rit-
stjóri í Winnipeg — mikilhæfur mað-
ur og margfróður en stundum nokkuð
óvarkár.
Sama ár í september flytja til Banda-
ríkjanna, ásamt tveimur ungum stúlk-
um, hjónin séra Jón Bjarnason og frú
Laura Pétursdóttir Gudjohnsen, er
mikla sögu og góða gátu sér í frumsögu
Nýja-lslands og Winnipeg. Varð séra
Jón síðar höfuð-prestur Islendinga í
Vesturheimi til æviloka, 1914.
Þegar hin mikla þúsund ára þjóð-
liátíð Islendinga var stofnuð næsta ár
heima á Þingvelli, 2. ágúst 1874, héldu
Islendingar í Milwaukee og víðar að
sitt ágæta hátíðahald þann sama dag.
“Voru það nærfelt 70 fullorðnir Islend-
ingar, sem tóku þátt í þvi”, ritar séra
Jón Bjarnason, er þar hélt sína ó-