Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1950, Síða 73

VESTUR-ISLENZK LJÓÐSKÁLD
55
skáldsins, er eftir varð um stundar sak-
ir á Islandi, og “Móðurmálið”, hreim-
mikill lofsöngur til íslenzkrar tungu,
sem mikið hefir verið sunginn undir
fögru lagi Sveinbjörns Sveinbjörns-
sonar tónskálds. Djúpstæð rækt skálds-
ins við íslenzkar menningarerfðir og
ættjarðarást hans finna sér framrás í
kvæði þessu og í ættjarðarkvæðum
hans eins og “Islandi”, sem er mynd-
auðugt mjög. Annarsstaðar vottar
hann kjörlandinu, Canada, hollustu
sína í ljóðum, sem svipmerkjast af
sömu einlægninni og glöggum lýsing-
um.
I kvæðasafninu eru einnig margar
þýðingar úr verkum þýzkra, enskra,
amerískra og Norðurlandaskálda, er
bera fagurt vitni víðtækum lestri og
bókmenntaáhuga þýðandans. Meðal
þýðinganna, sem yfirleitt eru bæði lipr-
ar og nákvæmar, má sérstaklega nefna
Álfakonunginn” eftir Göthe, “Ef” og
“Síðustu myndina” eftir Kipling, og
“Kvöldsöng” eftir Tennyson, ásamt
nokkrum þýðingum úr verkum canad-
isku skáldkonunnar E. Pauline John-
son.
Síðan bók hans kom út, hefir Gísli
birt mörg vel ort og fögur kvæði í vest-
nr-íslenzkum blöðum og tímaritum,
sérstaklega hér í ritinu. Meðal þeirra
eru flokkur af Ijóðrænum söngtextum
ffumsamdir og þýddir, og þrjú af
niestu kvæðum hans.
“Fardagar” eru efnismikið kvæði og
þrungið að einlægri tilfinningu, en þar
er andstæðunum milli elli og æsku,
bynslóðunum á krossgötum lífsins,
iýst á táknrænan og áhrifamikinn hátt.
f Áning”, sem ort er í tilefni sextugs-
afmælis skáldsins, og með mildum blæ,
fennir höfundur sjónum yfir farinn
Veg; það er vel ort kvæði, með þungri
undiröldu tilfinninganna, og lýsir
drengilegri lífsskoðun skáldsins. “Ið-
unnarkviða” er mælskur og andríkur
lofsöngur skáldskaparins, hreimmikil
hrynhenda að búningi.
12. Guttormur J. Guttormsson skip-
ar mjög mikinn merkissess og að
mörgu leyti sérstæðan í hópi vestur-ís-
lenzkra skálda. Hann er hið eina meiri-
háttar ljóðskáld íslenzkt, sem fæddur
er í lancþ þar. Hann er sonur aust-
firzkra landnámshjóna og fæddur 21.
nóv. 1878 (ekki 5. eða 15. desember
eins og áður hefir verið talið) að Víði-
völlum við Islendingafljót (nú River-
ton) í Nýja Islandi, og ólst upp þar í
frumbyggðinni. Ætterni hans og ævi-
ferill eru rakin í ritgerðinni um vest-
ur-íslenzka rithöfunda í óbundnu
máli. Hér skal aðeins á það bent, að
skáldskaparhneigðin virðist hafa verið
rík í ættinni, því að móðir Guttorms
var skáldmælt vel, og birtust kvæði eft-
ir hana í báðum fyrstu íslenzku blöð-
unum í Vesturheimi, Framfara og
Leifi.
Þar sem hann hafði misst báða for-
eldra sína er hann var 16 ára, varð
Guttormur snemma að fara að hafa
ofan fyrir sér, og vann fyrir sér með
erfiðisvinnu, því að skólagangan hafði
að vonum verið af mjög skornum
skammti. Eftir að hafa unnið að hin-
um margvíslegustu störfum á ýmsum
stöðum í Manitoba, og oft átt í vök að
verjast, festi hann árið 1911 kaup á
landnámsjörð föður síns að Víðivöll-
um og hefir búið jrar síðan; hafa þau
hjón komið til rnanns stórum og mann-
vænlegum barnahóp.
Þegar litið er á aðstæður Guttorms,
eru bókmenntaleg afrek hans því hin
merkilegustu. Vafalaust hafa hin ó-