Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1950, Qupperneq 89

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1950, Qupperneq 89
GISLI JÓNSSON NÖKKUR VESTUR-ÍSLENSK TÓNSKÁLD Ein er sú grein lista, sem þróast hef- ir á nærri yfirnáttúrlegan hátt á meðal vor Vestur-lslendinga, en að engu eða örlitlu leyti var sótt til heimaþjóðar- innar,—og er það tónlistin. Hér verður þó engin tilraun gerð til þess, að telja eða nefna allan þann aragrúa, manna og kvenna, sem lagt hafa fyrir sig eina eða fleiri greinar tónlistarinnar, svo sem söng, píanó og organslátt, fiðlu- leik og önnur strengja hljóðfæri, eða blásturs hljóðfæri ýmsileg, og öðlast hafa leikni á háu stigi eða getið sér góð- an orðstír útávið. Elefir fæstu af því fólki verið sungið nokkurt lof. En eins og fyrirsögnin bendir til verð eg að takmarka mig við þá eina, sem eitt- hvað hafa lagt til frá sjálfum sér í átt- ina til tónmenta—í einu orði sagt, tón- skáldin. Þegar vesturflutningar hófust fyrir alvöru, fyrir 75 árum eða betur, var ekki um auðugan garð að gresja í tón- ment á Islandi. Hljóðfæri voru nálega engin, og hver söng sem mest með sínu nefi. Um heimaunnin sönglög var ekki að ræða. Sveinbjörn 'hafði að vísu sam- ið “ó,guð vors lands” um það leyti og þar við sat að mestu fram undir alda- mót. Jónas Helgason, sá ágæti frömuð- ur söngs og söngmenta, byrjaði á út- gáfu sönghefta, sem mest voru þrí- og fjórrödduð Norðurlanda lög, og Helgi bróðir hans gerðist allfrjósamt tón- skáld undir aldarhvörfin. Eitthvað af bókum þeirra bræðra barst hingað vestur og var notað hér við hópsöng, °g er þá talið. Það gekk því dularfullu fyrirbrigði næst, þegar fyrstu tilraun- irnar til sjálfstæðrar tónsmíði bárust utan úr afskektustu bygðum Islend- inga hér í álfu. í stóra hópnum, sem flutti vestur af Austurlandi sumarið 1876, voru tveir drengir, nálega jafnaldra, sem urðu samferða með foreldrum sínum alla leið til Nýja Islands. Á leiðinni tókst með þeim vinátta, sem aldrei slitnaði meðan báðir lifðu. Þessir drengir voru þeir Gunnsteinn Eyjólfsson og Jón Friðfinnsson, og fyrir þeim átti það að liggja, að verða áyrstu tónskáld Vestur- Islendinga. Þótt Jón væri meira en hálfu ári eldri, tel eg Gunnstein fyrsl- an á blaði, því vissa er fyrir því, að eft- ir hann er fyrsta frumsamda sönglag- ið, sem út kom eftir Vestm-fslending. 1. Gunnsteinn Eyjólfsson var fædd- ur á Unaósi við Héraðsflóa í Norður- Múlasýslu 1. apríl 1866. Foreldrar lians voru Eyjólfur Magnússon og seinni kona lrans Vilborg Jónsdótt- ir, gáfað bænda- fólk í ættir frarn. Tíu ára flutttist hann vestur um haf með foreldr- um sínum, er námu land nyrst í Nýa-íslandi og nefndu bæ sinn Unaland. Engir voru þar þá skólar eða önnur mentunar skilyrði. Er því lítt skiljanlegt hvernig Gunnsteinn varð á fáum árum vel að sér, ekki aðeins í
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190

x

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga
https://timarit.is/publication/895

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.