Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1950, Page 156

138
TIMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ISLENDINGA
starfstíð sinni litið svo á, að stofnun kcnnara-
embættis í íslenzkum fræðum við Manitoba-
háskóla væri eitt hið mesta framtak, sem Is-
lendingar gætu innt af hendi í þessari álfu;
og hefir sú stefna haldist óbreytt. Stofnun slíks
kennaraembættis yrði einstætt afrek meðal
Islendinga erlendis.
Máli þessu hefir eigi aðeins verið haldið
vakandi af hálfu Þjóðræknisfélagsins, heldur
hafa á síðari árum ýmsir einstaklingar og fé-
lög gerst forgöngumenn þess, með þeim
árangri, að málið er nú komið á hið ákjósan-
legasta stig, þó takmarkinu hafi eigi enn að
fullu verið náð. Sérstök nefnd hefir málið með
höndum og vinnur ötullcga að framgangi
þess.
1 sjóði eru nú $65,500.00 og að auk nokkrar
þúsundir í tryggum loforðum. Þær upphæðiv
sem i sjóði eru, hafa verið gefnar með því
skilyrði, að ef sjóðurinn nær $100,000.00 tak-
markinu fyrir 10. janúar 1949, þá megi byrja
að nota hann til stofnunar kennarastólsins.
Akveðið hefir verið, að stofnfélagar gefi minst
$1000.00 upphæð.
Samkvæmt ofanskráðu og afstöðu Þjóð-
ræknisfélagsins í þessu máli frá byrjun, legg-
ut nefndin til, að Þjóðræknisfélagið leggi
fram $2,000.00 tillag í stofnsjóð kennaraem-
bættis við Manitoba-háskóla.”
Gjörðir síðasta þings voru sem hér á eftir
skal skýrt:
"Nefndin, sem sett var í háskólamálinu legg-
ur eftirfarandi tillögur fyrir þingið:
1. Nefndin lætur í ljósi ánægju sína yfir
framgöngu og viðhorfi þcssa máls eins og það
birtist í skýrslu Dr. Thorlaksonar.
2. Nefndin lætur í ljósi ánægju sína yfir
þeirri fullvissun háskólasjóðsnefndarinnar að
nafna allra þeirra, er leggja til stólsins, verði
gctið í skrá þcirri, er geymir sögu stólsins.
3. Þar sem verður nauðsynlegt að leita al-
mennra samskota upp að í minnsta lagi
$20,000.00 leggur nefndin til:
(a) að Þ. F.l. V. og deildir þess taki virkan
þátt í söfnun þessa fjár.
(b) að Þ. F. 1. V. og deildir þess leitist við
að safna frá almenningi að minnsta kosti
$15,000.00 fyrir 17. júní 1952.
(c) að framkvæmdarnefnd Þ. F. 1. V. í
samráði við deildir þess ráðstafi með hverjum
hætti þessu fé skuli safnað.
(d) Nefndin vill samt leggja til að lág-
mark einstaklings tillags sé $25.00, sem þurfi
þó ekki að greiðast í einu lagi, svo lengi sem
upphæðin lofuð sé greidd fyrir 17. júnl 1952
og að framkvæmdarnefnd Þ. F. I. V. láti
prcnta skírteini, er nota má þegar upphæðin
er greidd öðruvísi en í einu lagi.
4. “Nefndin hvetur deildir Þ. F. í. V. að
greiða eins vel og mögulegt er götur Thorlaks-
sonar og samnefndarmanna hans, er hann
heimsækir hinar ýmsu bygðir Islendinga í
sumar.
Nefndarálitið var afgreitt á þingi að undan-
teknum 3c-lið, sem feldur var úr nefndarálit-
inu lútandi að þeim aðferðum sem félagið og
deildir þess skyldu beita við væntanlega fjár-
söfnun; en eins og nú horfir við leyfi eg mér
I samráði við nefndina sem unnið hefur að
framkvæmdum varðandi fjársöfnun til stofn-
unar væntanlegs kenslustóls við Manitoba-há-
skólann, að veita skýringar sem nefndin telitr
hagkvæmar, og í rauninni óumflýjanlegar við
frekari fjársöfnun. Eg hefi hér meðferðis bæk-
ur sem væntanlegum safnendum verða fengn-
ar í hendur og bera með sér hvernig söfnun-
inni skuli hagað og hvernig þeim peningum
sem safnast skuli komið á framfæri.
Nefndin telur það hagkvæmilegast og lík-
Icgast til góðs árangurs, að tveir menn vinni í
saineiningu að fjársöfnuninni í hlutaðeigandi
bygðalagi. Til frekari skilningsauka vil eg
benda á ummæli herra Walters J. Líndal,
dómara um mál þetta og skilgreining á stofn-
endum, sem leggja fram að minsta kosti
$1,000.00, félaga stofnendum sem einnig leggja
fram að minnsta kosti $1,000.00, og hópstofn-
endum er í sameigingu leggja fram $1,000.00
eða meira. Öllum upphæðum verður viðtaka
veitt þótt eigi verði gengið eftir með söfnun-
araferð lægri upphæð en $25.00.
Nú er nefndin að skygnast eftir sjálfboðum
cr sjálfir vilja leggja eitthvað af mörkum og
vinni jafnframt að söfnun í umhverfi sínu.
Þetta mál er í eðli sínti mál allra fslendinga
og þessvegna liggur nefndinni það þungt a
hjarta, að verkin sýni merkin, með sem allra
almennustu fjárframlögum og samtökum.
Mér er það persónulega afar mikið fagnað-
arefni, hve þessu mikilvæga máli, stærsta
menningarmálinu, sem Vestur Islendingar
hafa nokkru sinni tekið sér fyrir hendur, miðar
í rauninni ágætlega áfram, þó enn skorti nokk-