Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.06.1926, Page 54

52
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
að velja Chicago sem næsta á-
fangastað. Þar komst hann að
sem fréttaritari við “Chicago
Tribune.” Eitthvað vann hann
þar við fleiri blöð. Ekki er mér
kunnugt um það, hvað hann var
mörg ár í Chicago, líklega fimm
eða sex.
III.
Dunur og dynkir heimssýningar-
innar í San Francisco heyrðust
landshornanna á milli, árið 1913.
Það er erfitt fyrir vanalegan kota-
lýð, að gera sér grein fyri því,
hversu framgjarnir fréttaritarar
eru glaðir, þegar einhverjir ó-
vanalegir viðburðir frelsa sálir
þeirra frá tedrykkju-fréttum og
tómlæti. Margar merkilegar sög-
ur eru til af því, 'hvernig umkornu-
litlir og óþektir blaðadrengir urðu
heimsfrægir á fáeinum klukkutím-
um fyrir dugnað þeirra og áræði.
John var svo heppinn, að vera
einn af þeim fréttariturum, sem
Chicago-blöðin sendu á sýningu
þessa, til þess að tilkynna heimin-
um, hvaða áhrif hin mikla sýning
væri líkleg til þess að hafa á nú-
tíðar og framtíðar menningu þjóð-
anna.
Ferð þessi varð til þess, að John
sagði upp fréttaritarastöðunni við
“Chicago Tribune”, til þess að
taka að sér sama starf við “The
San Francisco Examiner”. Eig-
andi þess glaðs, er William R.
Hearst. John var það fyllilega
ljóst, að þeir áttu ekki samleið, en
ungir blaðamenn verða oft að feta
brönga veginn, meðan þeir eru að
komast til valda, í sínu víðlenda
ríki.
William R. Hearst, blaðakon-
uugurinn og auðmaðurinn frægi,
hefir 26 stór.blöð (nú, þegar þetta
er ritað), sem gefin eru út víðs-
vegar í stærri borgum Bandaríkj-
anna. Auk þess hefir hann fjölda
smærri blaða og tímarita. Af því
Hearst gefur út svo mörf blöð og
tímarit, getur hann borgað mikið
hærri ritlaun, en aðrir blaðaútgef-
endur. Hann hefir allra manna
bezt lag á því, að grafa upp eitt-
hvað, sem fólkið er forvitið í að
lesa. Innlendir og útlendir stjórn-
málamenn rita oft í biöð hans.
David Lloyd George, stjórnarfor-
maður Breta á stríðsárunum, og
Leon Ti’otzky, hermálaráðgjafi
Rússa, liafa ritað í þessi .blöð;
margir ráðgjafar úr ráðuneyti
Wilson-stjórnarinnar, hafa ritað
þar um daglega viðburði frá
stjórnartíð Woodrow Wilsons.
Þeir, sem sæti eiga í levndar-
ráðum þjóðanna, sanna það ætíð,
þegar þeir segja æfisögur sínar,
eða þegar þeim seint og síðarmeir
er leyfilegt að kunngera hvað á
daga þeirra liefir drifið, að al-
menningur hefir fremur lítið tæki-
færi að fvlgjast með, þegar merk-
ir og áhrifamiklir viðburðir eru að
ske.
Meðan stríðið ógurlega geis'aði
yfir löndin, þá var bönnuð sala á
ILearst-blöðunum í Canada. Þau
unnu leynt og ljóst á móti Bretum.
Á þeim tímum var erfitt að átta
sig- á stjórnmálastefnu þeirra. Vill
það oft verða svo. Blöð þessi eru
á yfirborðinu frjáls, hafa merka
rithöfunda í sinni þjónustu, t. d.
Dr. Frank Crane, sem sagt er að