Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.06.1926, Blaðsíða 12

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.06.1926, Blaðsíða 12
10 TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAjGS ÍSLENDINGA sjálfstjórninni, heldur hefir ger- ræði umhoðsvaldsins miklu frem- ur versnað að góðum mun. Öllum má vera í fersku minni, hversu réttarvitund alþýðu var særð og sómatilfinningu misboðið af 'því, að verða að horfa upp á tvo hina valinkunnustu og merkustu menn landsins snögglega. rekna eins og verstu römmunga úr stöðu sinni (banka), og ekki lifandi baun horft í það af umboðsvaldinu, þó bæði á- liti landsins og fjárhag þess væri gerður stór-hnekkir með þessu af- skaplega gerræði þess. Brýn þörf er á því að reisa skorður við jafn- gífurlegu misferli og eins þarf að laga sakamáls meðferðina eða réttarfarið, svo að það tryggi mönnum, að úrslit málanna verði með dómi bygðum á raun sjálfra dómaranna um málavexti. Eins og nú er, eru það engar ýkjur, að Islendingar gangi með mannoi'ð sitt, eigur og réttindi í lúkunum. Bótin við meinbugum réttar- farsins ei’, vitaskuld, hið forna dómsmálafar, • búakviðirnir, eins og Vilhjálmur Finsen sýnt hefir fram á og ráðið til. Hið foima dómsmálafar greinir sókn sakar frá dómstarfinu og gerir dómur- unum kost á að kornast sjálfum að raun um málavexti. Því fyrir búa- kviðinn kemur sakbomingur og vitni og öll gögn, sem eiga að fylgja sök hans, og fyrir honum fer fram sókn og vörn sakai’, svo sem alkunna ér, og að prófuðum öllurn gögnum og hlýddri sókn og vörn og reifingu sakar bei*a búar kviðinn á eða af fyrir luktum dyr- um, og formaður þeirra tilkynnir hann svo dómaranum í heyranda hljóði, er svo tiltekur löglega hegningu eða lýsir sýknu sakborn- ings alt saman eftir hinum borna kviði. Eins er sakamálsliöfðan tek- in af umboðsvaldinu og látin liáð kviðburði, svo að umboðsvaldið hafi engin urnráð um dómsmál. Vilhjálmur Finsen réð fyrir 75 árum til að taka upp kviðdóma eða búakviðu, eins og þegar er um getið, og flestum verður líklega að aðhyllast tillögu hans, hins ágæt- asta dómax-a, sem uppi hefir verið með Islendingum, og þá mun þeirn sýnast tími kominn til að taka harxa úr salti og liafa hana til hátíða- brigða um Alþingisafmælið. Enda þarf mönnum ekki að standa neinn stuggur af því, að fá bœndum dómsvaldið í hendur. Þeir fóru með það fyrrurn svo að vel gegndi, og þeir eru líklegir að gefa enn hina sömu raun. Bændur eiga og sjálfir mest í liúfi um réttará- standið, því þeir og þeirra eiga aðallega að bxía við það, og því er ekki nema sjálfsagt að lofa þeim að hafa veginn og vandann af því. Svo er það líka, að sé þjóðinni holl sjálfstjórn, og enginn ber brigður á það, þá er henni ekkert síður holt að sjá sjálf um rekstur dóms- mála sinna. Villijálmur Finsen fer ekkert út i það í grein sinni, hvernig haga skuli kviðdómum á Islandi að öðru en því að lýsa því sniði, sem Bret- ar hafa á eiðsvara dómum sínurn, og gerir ráð fyrir að landsyfir- réttardómararnir verið látnir hafa forsæti í kviðdóminum og landinu skift til þess milli þeirra til yfir-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180

x

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga
https://timarit.is/publication/895

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.