Uppeldi og menntun - 01.07.2011, Blaðsíða 101

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 20 (2) 2011 101
ragný þóra gUðJohnsen og sigrún aðalbJarnardóttir
Mynd. Líkan um borgaravitund (Sigrún Aðalbjarnardóttir 2007, 2008)
áhUgi markmið
borgaraVitUnd
og þátttaka
gildi
Markmið og rannsóknarspurningar
Eins og fram hefur komið eru rannsóknir á borgaravitund ungmenna undir tvítugu
tiltölulega nýjar af nálinni (Sherrod o.fl., 2010a). Þar hefur megináhersla verið lögð á
að kanna pólitíska þátttöku ungmennanna en síður hugað að reynslu þeirra af sjálf-
boðaliðastörfum sem miða að því að aðstoða fólk (Higgins-D‘Alessandro, 2010).
Algengast er jafnframt að leggja spurningalista fyrir unga fólkið með fyrirframgefnum
svarmöguleikum um viðhorf þeirra og reynslu af sjálfboðaliðastarfi (t.d. Crystal og
DeBell, 2002; Hart o.fl. 2007; Henderson, Brown, Pancer og Ellis-Hale, 2007; Reinders
og Youniss, 2006). Sú reynsla er oft bundin sjálfboðaliðastarfi sem tengist skólanámi
og yfirleitt er skylda. Rannsóknirnar hafa jafnframt beinst að afmörkuðum þáttum
eins og siðferðilegum gildum (Youniss og Yates, 1997), samkennd (Lundy, 2007) eða
sjálfstrausti (Taylor og Pancer, 2007). Eigindlegar rannsóknir þar sem tekin eru við-
töl við ungmenni fram undir tvítugt í þeim tilgangi að fá fram dýpri skilning þeirra
á sjálfboðaliðastörfum og reynslu þeirra eru sárafáar á alþjóðavettvangi (t.d. Haski-
Leventhal o.fl., 2007).
Heildstæðari sýn ungmenna á sjálfboðaliðastarf sitt virðist því vanta hérlendis sem
erlendis þar sem allt í senn er skoðað: áhugi þeirra á þátttöku, markmið og gildi. Megin-
markmið rannsóknarinnar er því að öðlast dýpri skilning á sýn fimm ungmenna, sem
eru á aldrinum 14–20 ára, á sjálfboðaliðastörf sín með því að skoða þessa þætti. Í þessu
skyni er markmiðið jafnframt að þróa og nota greiningarlíkanið um borgaravitund
ungs fólks (Sigrún Aðalbjarnardóttir, 2007, 2008) með því að yfirfæra það á sjálfboða-
liðastarf. Hér er um að ræða nýlundu í rannsóknum á sjálfboðaliðastörfum ungs fólks.
Rannsóknarspurningar eru eftirfarandi:
• Hver er sýn ungmennanna á eigin borgaralega þátttöku sem felst í sjálfboðaliða-
starfi?
• Hvers vegna hafa þau áhuga á að sinna sjálfboðaliðastörfum?
• Hvers konar sjálfboðaliðastörfum sinna þau?
• Hver eru markmið ungmennanna?
• Hver eru gildi ungmennanna?