Uppeldi og menntun - 01.07.2011, Blaðsíða 109

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 20 (2) 2011 109
ragný þóra gUðJohnsen og sigrún aðalbJarnardóttir
kennd. Víða í frásögn þeirra má sjá hvernig þessi gildi vísa þeim veginn í sjálfboða-
liðastarfinu. Að sjálfsögðu fléttast þessi gildi þar saman þótt hér sé gerð grein fyrir
hugsun þeirra undir hverju gildi fyrir sig.

Réttlætiskennd. Réttlætiskennd ungmennanna birtist þegar þau vísa til mannréttinda
þjóða, kvenna og karla, einstaklinga og hópa.
Gefum Ara fyrst orðið: „Þetta er fólk [Palestínumenn] sem bara getur ekki snúið
heim þrátt fyrir alþjóðlegan rétt flóttamanna til að snúa til sinna heimkynna.“ Hann
lýsir aðstæðum fólksins sem býr við sífelldar árásir og handtökur og segir: „Ég … á
erfitt með að horfa upp á þegar eitthvað svona óréttlæti er í gangi.“ Hann setur sig
oft í spor fólksins og nefnir að hann hafi reiðst við að sjá hvernig brotið er á mannrétt-
indum íbúanna í flóttamannabúðunum, m.a. þegar eldri menn þurfi að sæta andlegu
og líkamlegu ofbeldi unglingspilta úr ísraelska hernum í Palestínu:
Þetta eru bara unglingar [ísraelskir hermenn] … að reyna að vera eitthvað hipp hopp
[í klæðaburði] … og það var kannski ennþá meiri niðurlæging fyrir sextugan karl-
mann að þurfa að lúta stjórn 18 ára unglings með byssu.
Jöfnuður og jafnrétti fólks var ungmennunum ofarlega í huga og nefndu þau dæmi
allt frá því að leggja áherslu á að allir finni sig jafna í sjálfboðaliðahópi og til þess hve
brýnt sé að tryggja jafnan rétt borgaranna.
Ungmennunum verður tíðrætt um jafnan rétt fólks til mennta- og heilbrigðisþjón-
ustu (Ari, Gunnar, Helga, Tinna) og mismunandi kjör fólks (öll). Einnig nefna þau
mikilvægi þess að tryggja rétt allra hópa í nærsamfélagi sínu, svo sem kvenna og
karla, hópa eins og aðfluttra og fatlaðra og sömuleiðis fólks í daglegum samskiptum;
þar tiltaka þau m.a. alvöru eineltis (öll nefna einhvern þessara þátta). Sem dæmi má
taka að Skúli bendir á að í nemendaráðgjöf sé lögð áhersla á að tryggja jafnan rétt allra
í skólanum og að þar geti öllum liðið vel:
Við fórum yfir þetta í nemendaráðgjöfinni … [t.d.] það var strákur sem flutti frá
útlöndum og var alltaf einn og við hjálpuðum honum að tengjast og nú er hann alltaf
að spila fótbolta úti með strákunum.
Helga segist alin upp við „mikla jafnréttishugsun og … að taka eftir … hlutum í
samfélaginu“. Henni sé sérstaklega umhugað um hag minnihlutahópa sem hún segir
stóran hluta af samfélaginu: „Samfélagið sem ein heild þrífst … á … að fólk vilji hafa
áhrif og vilji taka þátt“ og vísar hér til mikilvægis sjálfboðaliðastarfa til dæmis meðal
heimilislausra. Hún ræðir einnig jafnrétti kynjanna og baráttu sína fyrir því. Henni
verður jafnframt tíðrætt um baráttu sína í sjálfboðaliðastarfinu fyrir rétti ungs fólks og
að „hlustað“ sé eftir rödd þeirra í samfélaginu.
Ungmennin koma einnig að mikilvægi jafnréttis í fjærsamfélaginu og nefna sem
dæmi það að tryggja börnum erlendis hreint vatn, menntun og önnur grunngæði sem
fólk á Vesturlöndum býr almennt við (Skúli, Tinna, Gunnar, Ari).
Segja má að Gunnar taki ofangreinda hugsun um réttlæti saman:
Ég held að ef við værum öll jöfn þá værum við komin langt með draumasamfélagið.