Uppeldi og menntun - 01.07.2011, Blaðsíða 42

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 20 (2) 201142
„bara ef maðUr hefði sett meiri kraft í þetta“
auknum atvinnumöguleikum, hærri launum og meiri réttindum á vinnumarkaði.
Hönnu og Gísla fannst háskólapróf nú til dags hafa að mörgu leyti sama vægi í sam-
félaginu og stúdentspróf hafði á árum áður, það sé ,,lykillinn að því að geta komið sér
áfram“ á vinnumarkaði. Gísli sagði þó að árangur felist fyrst og fremst í ,,vinnusemi
og hæfni“ en tengdist ekki eingöngu menntun fólks.
Fjórir viðmælenda töldu sig hafa fengið störf út á menntun sína og að hún hefði
verið metin til launa þó þeir hefðu ekki lokið námi. Hanna taldi til dæmis að það
hefði verið horft fram hjá því við ráðningu hennar að hún hefði ekki lokið náminu og
Jóhann tók í sama streng og sagði að í lýsingu á núverandi starfi hans væri gerð krafa
um BA-próf. Arna og Stefán töldu einnig að þau hefðu fengið störf út á menntun sína.
Brynhildur og Gísli sögðu aftur á móti að ekki hefði verið tekið tillit til menntunar við
ráðningu þeirra í núverandi störf og störfin væru algjörlega ótengd menntun þeirra.
Enda þótt viðmælendur teldu það ekki skipta sköpum fyrir möguleika þeirra á
vinnumarkaði að ljúka háskólanáminu, né breyta stöðu þeirra í núverandi starfi, voru
þeir allir sammála um að það yrði mikill persónulegur ávinningur fyrir þá. Hrannar
sagði: ,,Það mundi breyta stöðunni fyrir mig sko, mér myndi allavega líða miklu betur
með sjálfan mig.“
Það kom skýrt fram að allir viðmælendur höfðu áhuga á framhaldsnámi en orðuðu
það sem svo að þeir væru ,,fastir“ í námsferli sínum á meðan þeir lykju ekki BA-
náminu. Þeir höfðu þó ómótaðar hugmyndir um það hvaða framhaldsnám þeir vildu
leggja stund á og höfðu lítið kynnt sér námsframboð. Hrannar sagði til dæmis að hann
skoðaði námsframboð lítið því hann vildi einbeita sér að því að reyna að ljúka BA-
náminu. Hann vill ekki ,,horfa neitt lengra fram í tímann“. Jóhann orðaði það svo að
fólk með háskólapróf gæti ,,haldið áfram þaðan“ og ætti möguleika á einhvers konar
,,framþróun“ og var þá bæði að vísa til þróunar í námi og starfi. Hann sagði að ,,það
væri auðvitað mun huggulegra að vera bara með BA-prófið og geta farið í eitthvað
meira“.
Fram kom að viðmælendur töldu sjálfsmynd sína nokkuð heilbrigða og fannst há-
skólanámið hafa haft jákvæð áhrif á hana. Það hafði aftur á móti neikvæð áhrif á trú
þeirra á eigin getu í námi að vera með ólokna prófgráðu í farteskinu. Þeir töluðu um
að ,,hafa ekki náð markmiðum“ sínum og þeir væru með ,,hálfklárað verk“ í hönd-
unum sem þeir skömmuðust sín fyrir. Hrannar sagði: ,,Mér finnst ég vera að bregðast
bæði sjálfum mér og öðrum. Það væri alveg skelfilegt að henda þessu öllu frá sér, öllu
sem maður er búinn að leggja í þetta.“
Brynhildur dró sig út úr félagslífi nemenda við skólann þegar hún náði ekki að
skila BA-ritgerð á tilsettum tíma. Hún kveið því að svara spurningum um námsfram-
vindu og forðaðist því samskipti við samnemendur sína. Hún sagðist einnig forðast
að ræða um námið við foreldra sína því þau væru óánægð með frammistöðu hennar.
Hún skammaðist sín fyrir að hafa ekki tekist að ljúka við BA-ritgerðina og óttaðist að
litið væri þannig á hana að hún gæti ekki lokið þeim verkefnum sem hún tæki að sér:
Mér finnst maður líta út fyrir að vera eitthvað, ég veit það ekki, svona trassi. … Þetta
skiptir miklu máli þegar maður fyllir út ferilskrá að vera ekki með, þú veist, með
fjögurra ára námsferil sem að maður klárar ekki. Ég held að það skipti máli bara