Neytendablaðið - 01.12.1983, Page 31

verslunum, láta taka vörurnar
til baka eða heimta að þær
yrðu sóttar og neita að greiða
fyrir gallaðar vörur, en þær
voru margar á þessum árum.
Kvörtunarþjónustan hér-
lendis var í höndum Neytenda-
samtakanna og var hún mjög
góð, lögfræðingur samtakanna
hringdi í seljanda og þar með
náði hann strax árangri á með-
an neytandinn beið.
Hugarástand kaupenda og
seljenda hér í Reykjavík var
öðruvísi en í New York og
mér raunar óskiljanlegt. í
„góðum og fínum“ verslunum
var verð aldrei á vörum í
gluggunum. Þegar ég spurði
vinkonu mína sem vann í
metravöruverslun fékk ég
furðulegt svar: „Séu vörur
verðmerktar mun væntanlegur
kaupandi athuga verð í glugg-
um annarra verslana, en nú
verður hann að koma inn,
spyrja um verð og þá fer hann
síður út án þess að versla jafn-
vel þótt honum þyki varan
dýr“ Það var skömm að hugsa
um verð, en sem betur fer hefur
nú verið sett reglugerð sem
skyldar verslanir til að verð-
merkja í búðargluggum.
Annað fann ég síðar. Fólkið
skammaðist sín þegar það
trúði röngum upplýsingum. Á
árunum 1974/1975 fengu Neyt-
endasamtökin upplýsingar um
að ýmsir höfðu keypt upp-
þvottavélar í þeirri trú að hægt
væri að tengja þessar vélar við
venjulega 10A ístungu.
Nokkrir kaupendur létu frem-
ur leggja nýjan rafstreng oft
með mikilli fyrirhöfn, fremur
en að skila vélinni til baka. NS
gripu inn í og heimtuðu réttar
Frá áramótum ganga í gildi nýjar reglur um verðupplýsingar á brauðum.
Pá þarf auk nettóþyngdar og einingarverðs, að geta um verð pr. kg.
upplýsingar, skriflegar eða
prentaðar og hótuðu að fara í
mál. Ég held að slíkt sé að
mestu úr sögunni nú, auk þess
sem nú er almennt gert ráð
fyrir rafmagnsstreng sem getur
tekið 16A auk rafstrengs fyrir
eldavél.
Annað mál, sem kom til
kasta Neytendasamtakanna
var matareitrun. Á árunum
1972 til 1977 var reglulega
keypt matvara til gerlarann-
sóknar og margar kjötvörur
eða tilbúin salöt dæmd gölluð
eða ósöluhæf af Matvælaeftir-
litinu. í einu tilviki fannst hrá
medisterpylsa sem úrskurðuð
var eitruð af rannsóknaraðila.
í nokkur ár voru fulltrúar
Neytendasamtakanna í ráð-
gjafanefnd Viðskiptaráðuneyt-
isins t.d. þegar ákveðið var að
pökkunar- og söludagur ætti
að vera greinilega merktur á
unnum kjötvörum. Einnig
fjallaði nefndin um löggjöf um
samkeppnishömlur o.fl.. Því
miður var þessi nefnd lögð
niður fyrir nokkrum árum.
Fulltrúar Neytendasamtak-
anna hafa einnig starfað í
stöðlunarnefnd Iðnþróunar-
stofnunar. Staðallinn ST 80/
1978 um meðferðarmerkingu
á fatnaði var þá ákveðinn.
Hver eru verkefnin
framundan?
Nú eru 30 ár liðin frá stofn-
un Neytendasamtakanna og
þá vaknar sú spurning hver séu
helstu verkefni samtakanna.
Hér á eftir má sjá nokkrar til-
lögur undirritaðs.
a) Betri samvinna við Norður-
lönd. Nota má miklu betur
allar upplýsingar sem hægt
er að fá á þessum vettvangi
með birtingu í Neytenda-
blaðinu eða dagblöðum.
b) Samvinna við Iðnþróunar-
stofnun til þess að fá sam-
þykkt lög á Alþingi um að
staðallinn ST 80 (um með-
ferðarmerkingu á fatnaði)
verði lögfestur.
c) Endurreisa matvælarann-
sóknir, enda merki um að
matareitrun sé að verða al-
gengari að því er sagt er.
d) Fá stjórnarmenn eða aðra
félagsmenn til að ganga um
bæinn og athuga hvort
verðmerkingar séu á öllum
vörum og matseðill með
verði í veitingahúsum.
e) Draga athygli neytenda
(t.d. í Neytendablaðinu) að
byggingareglugerð sem gekk
í gildi 16. maí 1979. Til að
forða slysum er í grein
6.3.4. gert ráð fyrir að ör-
yggiskeðjur séu á gluggum.
í gr. 6.1.1. er gert ráð fyrir
að læsanlegir skápar séu í
hverri íbúð, svo læsa megi
inni sterk efni og meðöl.
f) Gera athugun og taka á
móti ábendingum um skort
á öryggi neytendavarnings.
Tilkynna Hollustuvernd
ríkisins um slíkan varning.
Birta allar upplýsingar frá
Hollustuvernd um hættu-
legar vörur og athuga hvort
slíkar vörur séu til sölu
hérlendis.
g) Aðstoða skólarannsókna-
deildina o.fl. við skipulag
neytendafræðslu á öllum
stigum menntakerfis frá
grunnskólum og upp í
háskólastig. Neytendafræð-
sla er kennd í Húsmæðra-
skólum. Fróðlegt væri að
fá grein í Neytendablaðið
eftir Margréti Sigbjörns-
dóttur kennara um þetta
efni.
h) Fá tíma bæði hjá sjónvarpi
og útvarpi fyrir neytenda-
mál og reyna að sýna
myndir um þetta efni frá
ýmsum löndum t.d. Frakk-
landi, Norðurlöndum og ís-
rael.
i) Styrkja stöðu aldraðra og
fatlaðra með því að lækka
félagsgjöld þeirra (t.d. í
100 kr. og gefa þeim tæki-
færi á að kvarta ef nauðsyn-
legt er (250 kr. eru sama og
4ra daga matarkostnaður).
Eiríka A. Friðriksdóttir
29