Læknablaðið - 15.05.1999, Blaðsíða 102

480
LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
✓
Nýr staðall fyrir örorkumat á Islandi
Flœðirit. Ferli umsóknar um örorkubœtur hjá TR frá og með 1.
september 1999.
Með breytingu á lögum um
almannatryggingar sem sam-
þykkt var 11. mars 1999 (lög
nr. 62/1999 um breytingar á
lögum um almannatryggingar
nr. 117/1993 með síðari breyt-
ingum) breytist grundvöllur
örorkumats frá 1. september
1999, þannig að ekki verður
lengur tekið tillit til tekna eða
annarra félagslegra þátta.
Stefnt er að því að örorkumat
verði samræmdara en áður og
betur skiljanlegt almenningi. í
samræmi við lögin hefur
læknadeild Tryggingastofnun-
ar ríkisins (TR) útbúið staðal,
sem tryggingaráð hefur stað-
fest. Heilbrigðis- og trygg-
ingamálaráðherra birtir stað-
alinn í reglugerð.
Staðallinn byggist á breskri
fyrirmynd (All Work Test).
Þar er litið til þátta sem segja
til um vinnufærni til almennra
starfa.
Þegar umsókn um örorku-
lífeyri og fullnægjandi lækn-
isvottorð hefur borist lækna-
deild TR verður umsækjanda
að jafnaði sendur spurninga-
listi sem hann svarar og sendir
aftur til læknadeildar. Þar er
umsækjandi beðinn að lýsa
líkamlegri færni sinni og geð-
rænum vandamálum, ef ein-
hver eru. Spurningarnar sam-
svara nokkurn veginn fyrri
hluta staðalsins (sjá aftar).
Listi þessi er hluti af gögnum
til örorkumats. Auk þess að
svara spurningum og merkja
við valkosti getur umsækjandi
lýst heilsuvanda sínum og
Höfundar eru tryggingalæknar viö
Tryggingastofnun ríkisins.
færniskerðingu með eigin orð-
um. Staðallinn og spurninga-
listinn verða aðgengilegir á
veffangi http://www.tr.is,
heimasíðu TR. Þeir, sem að
mati tryggingalæknis fá til-
skilinn stigafjölda samkvæmt
staðlinum, teljast að minnsta
kosti 75% öryrkjar. Ef með
þarf er umsækjandi kallaður
til viðtals og læknisskoðunar
áður en örorkumati er lokið.
Fyrri hluti staðalsins fjallar
um líkamlega færni og þarf
að fá 15 stig samanlagt til að
teljast að minnsta kosti 75%
öryrki. I þeim hluta eru 14
þættir: að ganga á jafnsléttu,
að ganga í stiga, að sitja á stól,
að standa, að rísa á fætur, að
beygja sig og krjúpa, að nota
hendumar, að lyfta og bera, að
teygja sig, tal, heyrn, sjón,
stjórn á hægðum og þvagi og
endurtekinn meðvitundar-
missir. I hverjum þætti eru
nokkur atriði, þar sem lýst er
mismikilli færniskerðingu.
Gefin eru stig fyrir eitt atriði í
hverjum þætti og þau síðan
lögð saman. Þó eru ekki gefin
stig bæði fyrir þættina „að
ganga á jafnsléttu“ og „að
ganga í stiga“, heldur er val-
inn sá þáttur sem gefur fleiri
stig.