Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1996, Side 22

22
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82/FYLGIRIT 34
sýnna. Sex mánuðum eftir aðgerð lá sjónhimnan
að í 73 augum (90%).
Ályktanir: Nærsýnir eru í meiri hættu á að fá
sjónhimnulos. Með því að nota tölur um algengi
nærsýni (miðað við >—0,75 dioptriur) meðal
Austfirðinga var reiknað út nýgengi fyrir nærsýna
(38,4/100000/ár) og aðra (4,8/100000/ár). Þetta
bendir til að hætta á losi sé átta sinnum meiri
meðal nærsýnna en annarra. Dreraðgerð er
þekktur áhættuþáttur og er hlutfall þeirra augna
svipað og í öðrum löndum. Árangur aðgerða við
sjónhimnulos er góður á Islandi.
E-6. Forvarnir gegn blindu í sykursýki
Einar Stefánsson, Jóhannes Kári Krístinsson,
Friðbert Jónasson, Ingimundur Gíslason, Harpa
Hauksdóttir
Frá lœknadeild Hl, augndeild Landspítalans
Markmið: Augnsjúkdómar vegna sykursýki
eru ein algengasta orsök blindu á Vesturlöndum.
Markmið þessarar rannsóknar er að kanna hvort
mögulegt sé að koma í veg fyrir blindu af völdum
sykursýki með reglubundnu eftirliti og forvarnar-
aðgerðum.
Aðferðir: Augndeildin hefur séð um eftirlit
með augum sykursjúkra síðan 1980. Við skoðuð-
um algengi sjónskerðingar og blindu í 305 insúlín-
háðum sykursjúkum, sem er um 94% þýðisins.
Fjögurra ára nýgengi sjónskerðingar og blindu í
175 insúlínháðum sykursjúkum var einnig metið.
Niðurstöður: Nýgengi sjónskerðingar og
blindu í hópi hinna 175 insúlínháðu einstaklinga
1990-1994 var ekkert. Enginn sykursjúku ein-
staklinganna hafði breyst meira en tvær Snellen-
línur í sjónskerpu. Á þessu tímabili fengu 38%
vægar sjónhimnubreytingar, 6,6% fengu sjón-
himnubreytingar með nýæðamyndun og 3,4%
fengu sjónhimnubjúg. Algengi lögblindu (sjón-
skerpa 0,1 eða minni) í 305 insúlínháðu einstak-
lingunum var 0,3-0,6% og sjónskerðingar (0,1-
0,3) var 2,0%. 51% hafa sjónhimnubreytingar,
13% hafa sjónhimnubreytingar með nýæðamynd-
un og 7,5% hafa sjónhimnubjúg. Algengi lög-
blindu sykursjúkra á íslandi var 2,4% 1980 og
0,3-0,6% árið 1994.
Ályktanir: Þcssar niðurstöður benda til þess að
árlegt eftirlit og stöðluð meðferð leiði af sér lágt
algengi og nýgengi blindu vegna sykursýki. Vel
skipulögð almenn meðferð á sykursýki á stóran
þátt í þessari útkomu.
Þetta verkefni var styrkt af Rannsóknasjóði
HÍ, Rannsóknaráði íslands, Styrktarsjóði St. Jós-
efsspítala Landakoti, Samtökum sykursjúkra og
Minningarsjóði Helgu Jónsdóttur og Sigurliða
Kristjánssonar.
E-7. Tíðni ljósertingar og klínískt sjón-
himnurit (ERG)
Þór Eysteinsson, Arsœll Arnarsson
Frá Lífeðlisfrœðistofnun HÍ
Markmið: Að athuga áhrif ertingartíðni á klín-
ískt sjónhimnurit eftir ljós- og rökkuraðlögun
augans.
Aðferðir: ERG var skráð með skráningar-
skautum á hornhimnu og Ganzfeld ljósertari not-
aður. Tíðni ertingar var breytt frá 0,1-100 Hz, og
skráð ERG svör við hverri tíðni eftir 40 mínútna
aðlögun að algeru myrkri, og eftir 17 mínútna
aðlögun að 1,2 log cd/m2 stöðugu bakgrunnsljósi
er fyllti Ganzfeld hvelfinguna. Tímaferill ljósað-
lögunar ERG að þeim bakgrunni var einnig skoð-
aður með mismunandi ertingartíðni en sömu
meðalbirtu.
Niðurstöður: Eftir rökkuraðlögun varð línuleg
lækkun í spennu ERG með hærri tíðni á bilinu
0,1-10 Hz, 20-30 Hz, og 40-100 Hz, en ekki aðra
tíðni. Eftir ljósaðlögun í 17 mínútur var spenna og
dvöl (implicit time) ERG hin sama óháð tíðni, frá
0,1-40 Hz, en við tíðni >40 Hz lækkaði spenna
línulega með hækkandi tíðni, og náði „fusion“ við
100 Hz. Tímaferill ljósaðlögunar var svipaður
fyrir hverja tíðni að 40 Hz, en við ertingartíðni
>40 Hz varð tímaferillinn mun hraðari.
Ályktanir: Verulegur munur er á áhrifum ert-
ingartíðni á ERG eftir ljósaðlögun og rökkurað-
lögun. Svar við 30 Hz er hið sama við báðar
aðstæður, og því óþarfi að aðlaga að ljósi eins og
oft er mælt með til að fá fram keilusvar með þeirri
tíðni. Með hækkandi tíðni lækkar spenna í rökk-
uraðlöguðu auga en ekki ljósaðlöguðu, að 40 Hz,
væntanlega vegna þess einhverjar uppsprettur
svars hafa náð hámarkstíðni sinni og falla því út.
Ljósaðlögun mæld með ERG virðist hins vegar
eiga sér eina uppsprettu, óháða tíðni, að 40 Hz.
E-8. Arfgeng blettótt hornhimnuveikl-
un, genatengsl við krómósóm 16
Friðbert Jónasson*, Jeffrey M. Vance**, Felicia
Lennon**, Jennifer Sarrica**, Karin F. Damji**,
Jennifer Stauffer**, Margaret A. Perisak-Van-
ce**, Gordon K. Klintworth**
Frá *augndeild Sjúkrahúss Reykjavíkur, Landa-
koti, **Duke University-Medical Center, Dur-
Imm, NC
Inngangur: Arfgeng blettótt hornhimnuveikl-
un erfist víkjandi og ókynbundið, einkenni koma
fyrst fram á unglingsárum og veruleg sjónskerð-
ing er yfirleitt orðin um þrítugt. Meingenið hefur
verið á Islandi um aldir og vegna forfeðraáhrifa er