Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1998, Síða 69

LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84/FYLGIRIT 37
69
í tveimur af þremur sýnum BRCA2 arfbera og
tveimur af fjórum sýnum úr ekki-BRCA2 ætt-
inni. I viðmiðunarsýni sást ekki slík uppsöfn-
un. Fyrstu niðurstöður prófana á p53 viðbragði
sýna að það er minnkað í BRCA2 arfberum.
Ekki eru afbrigði í stýrðum frumudauða fyrst
eftir geislun. Vaxandi litningabrengl sáust með
aukinni geislun en of snemmt að meta með til-
liti til einkennandi breytinga.
Alyktanir: Frumur arfbera BRCA2 stökk-
breytingar og fólks úr ætt sem hefur aukna til-
hneigingu til brjóstakrabbameins án þessarar
stökkbreytingar sýna aukið geislanæmi og upp-
söfnun á síðari eftirlitspunkti frumuhrings.
Þetta getur bent til galla í DNA viðgerð ásamt
veikleika á fyrri eftirlitspunkti (Gl/S).
E-91. Tap á arfblendni litningasvæðis
3pl4.2 og lækkuð tjáning á fhit í brjósta-
æxlum frá einstaklingum sem bera
BRCA2 999del5 kímlínubreytingu
Sigurður Ingvarsson, Bjarnveig Ingibjörg Sig-
björnsdóttir, Rósa B. Barkardóttir, Valgarður
Egilsson, Bjarni A. Agnarsson
Frá rannsóknastofu HI í meinafrœði
BRCA2 999del5 kímlínubreyting er í um
það bil 8% íslenskra kvenna með brjósta-
krabbamein og greinst hefur hækkuð tíðni úr-
fellinga og magnana í erfðaefni brjóstaæxla frá
slíkum einstaklingum í samanburði við önnur
brjóstaæxli. Þessi aukna tíðni breytinga á
ákveðnum litningasvæðum í æxlum BRCA2
sjúklinga samræmist vel hugsanlegu hlutverki
brca2 prótíns við endurröðun og viðgerðir á
DNA sameindum. Uppsöfnun litningabreyt-
inga gæti fylgt sérstöku eða hraðvirkara ferli í
einstaklingum sem bera BRCA2 999del5 kím-
línubreytingu. í flestum tilfellum er óljóst hvaða
genaafurðir frá viðkomandi litningasvæðum
gætu haft áhrif á æxlisvöxtinn, en greinst hefur
til dæmis há tíðni breytinga á litningasvæði
3pl4.2, þar sem FHIT genið er staðsett. Fhit
prótínið hefur Ap3A hýdrólasa virkni og FHIT
hefur ýmsa eiginleika æxlisbæligens.
Við notuðum microsatellite erfðamörk sem
staðsett eru innan FHIT gensins og greindum
tap á arfblendni í 21% (6/29) æxla frá einstak-
lingum án ættarsögu og í 70% (21/30) æxla frá
BRCA2 999del5 arfberum.
Brotpunktar innan FHIT gensins í æxlum
sem sýna tap á arfblendni greindust í 7% (2/27)
tilfella. Með notkun sérvirks mótefnis greind-
um við marktækt samband milli taps á arf-
blendni og lækkaðrar tjáningar á fhit. Þessi
lækkun á tjáningu gæti verið vegna taps á ein-
tökum gensins. Marktæk lækkun áfhit tjáningu
greindist í æxlum frá BRCA2 999del5 arfber-
um (37 æxli) í samanburði við önnur brjósta-
æxli (59 æxli).
Þetta gæti bent til þess að tap á FHIT geni sé
hluti af æxlismyndunarferlinu í einstaklingum
með aukna hættu á brjóstakrabbameinsvexti
vegna kímlínubreytinga í BRCA2 geni. Þessar
niðurstöður benda til þess að tap á arfblendni á
litningasvæði 3pl4.2 í brjóstaæxlum leiði til
minnkaðrar tjáningar á fhit prótíni og að FHIT
genið geti verið æxlisbæligen sem á þátt í æxl-
isvexti í einstaklingum sem bera kímlínubreyt-
ingu í BRCA2 geni.
E-92. Úrfellingar á litningi 8p í brjósta-
krabbameini
Bjarnveig Ingibjörg Sigbjörnsdóttir, Rósa B.
Barkardóttir, Gísli Ragnarsson, Bjarni A. Agn-
arsson, Sigurður Ingvarsson
Frá rannsóknastofu HI í meinafrœði
Urfellingar á litningi 8p eru algengar í mörg-
um tegundum krabbameina svo sem í brjóstum,
ristli, blöðruhálskirtli og þvagblöðru. Nýlegar
rannsóknir á úrfellingum á 8p í brjóstakrabba-
meini benda til þess að þar séu staðsett eitt eða
fleiri æxlisbæligen. Um það bil 8% íslenskra
kvenna með brjóstakrabbamein bera kímlínu-
breytingu í BRCA2 geni. í æxlum þessara sjúk-
linga er aukning á litningabreytingum miðað
við sporadísk brjóstaæxli.
Æxlisefniviðurinn er tvískiptur, annars vegar
æxli án kímlínubreytinga (140 pör) og hins
vegar æxli frá sjúklingum með kímlínubreyt-
ingu í BRCA2 geninu (40 pör). Mögnun var
gerð með 11 microsatellite erfðamörkum á litn-
ingi 8p og úrfellingar skoðaðar.
Samanburður var gerður á hópunum og var
tíðni úrfellinga marktækt hærri í æxlum sjúk-
linga með kímlínubreytingu í BRCA2. Þessi
aukna tíðni gæti hjálpað til við ákvörðun á
staðsetningu gena sem stuðla að æxlisvexti í
einstaklingum, sem vegna kímlínubreytinga í
BRCA2 hafa aukna tilhneigingu til að mynda
brjóstakrabbamein. Frekari rannsóknir á við-
komandi genum gætu hjálpað til við sjúkdóms-
greiningu eða meðferð.
Samanburður var gerður á úrfellingum á
litningi 8p og úrfellingum á öðrum litninga-
svæðum og kom í ljós fylgni við úrfellingar á
lp, 3p, 6q, 7q, 9p, llp, 13q og 20q. Gæti þetta