Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1998, Side 92

92
LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84/FYLGIRIT 37
V-13. Mæling á raunfjölda CD34+ frumna
í blóði fullorðinna og í naflastrengsblóði
Kristbjörn Orri Guðmundsson'>, Ólafur Ey-
steinn Sigurjónsson'1, Asgeir Haraldsson21,
Sveinn Guðmundsson"
Frá 11Blóðbankanum, 2>Barnaspítala Hringsins
Inngangur: Við stofnfrumuvinnslu er nauð-
synlegt að geta metið fjölda stofnfrumna með
öruggum og stöðluðum aðferðum. Stofnfrumur
eru vinnanlegar úr beinmerg, blóði og nafla-
strengsblóði. Ákvörðun á fjölda CD34+ frumna
hefur verið nauðsynlegur þáttur í gæðaeftirliti
stofnfrumugræðlings. Fyrri aðferðir hafa byggst
á óbeinni ákvörðun út frá hlutfalli CD34+
frumna og magni hvítkorna. Nýlega hafa kom-
ið fram aðferðir til að mæla raunfjölda CD34+
frumna í frumuflæðisjá (flow cytometer) þar
sem flúrljómandi latex kúlur gegna hlutverki
innra viðmiðs (internal control). Tilgangur
þessa verkefnis var að mæla raunfjölda CD34+
frumna í blóði fullorðinna og bera saman við
raunfjölda þessara frumna f naflastrengsblóði.
Efniviður og aðferðir: Blóð var fengið úr
20 heilbrigðum blóðgjöfum og úr naflastrengs-
blóði 20 nýfæddra. Nákvæmt rúmmál sýnis var
blandað við nákvæman fjölda af flúrljómandi
latex kúlum. Hvítfrumur voru merktar með
flúrljómandi inótefnum gegn CD34 og CD45
og einnig litaðar með kjarnsýrulit. Notuð var
þriggja lita frumuflæðisjá til að greina stofn-
frumur frá öðrum einkjarna frumum og niður-
stöður reiknaðar með ProCOUNT hugbúnaði.
Niðurstöður: Raunfjöldi CD34+ frumna í
blóði fullorðinna var að meðaltali 1,53/jal en
49,29/nl í naflastrengsblóði.
Ályktanir: Notkun flúrljómandi latex kúlna
og frumuflæðisjár til mælinga á raunfjölda
CD34+ frumna í naflastrengsblóði og blóði full-
orðinna er afar nákvæm og örugg aðferð.
Raunfjöldi CD34+ frumna er margfalt meiri í
naflastrengsblóði en í blóði fullorðinna.
V-14. Mat á hlutfalli blóðmyndandi stofn-
frumna með hæfileika til myndunar
megakarýócýta in vitro
Olafur Eysteinn Sigurjónsson, Kristbjörn
Orri Guðmundsson, Sveinn Guðmundsson
Frá Blóðbankanum.
Inngangur: Allar frumur blóðsins eru upp-
runnar frá stofnfrumum sem í fullorðnum ein-
staklingum eiga aðsetur í beinmerg. Meðal
þessara frumna eru megakarýócýtar, móður-
frumur blóðflagna.
Komið hafa fram aðferðir til að rækta mega-
karýócýta frá blóðmyndandi stofnfrumum in
vitro sem byggja á vaxtarþættinum thrombó-
póietín (TPO; MPL-ligand). TPO hefur bein
áhrif á þroskun megakarýócýta, bæði hvað
varðar skiptingu og sérhæfingu forvera þeirra.
Hægt er að meta hlutfall forverafrumna mega-
karýócýta með kólóníuræktunum (CFU-MK).
Markmið þessarar rannsóknar var að meta in
vitro fjölda forvera megakarýócýta (CFU-MK)
í nýburum (naflastrengsblóði) og bera fjölda
þeirra saman við CFU-MK í heilbrigðum blóð-
gjöfum.
Efniviður og aðferðir: Einkjarna hvítfrumur
voru einangraðar úr blóði fullorðinna (n=16)
og naflastrengsblóði (n=6). Kólóníufjöldi var
ákvarðaður með því að rækta frumurnar í
hlaupkenndu sermis-fríu æti sem innihélt koll-
agen og vaxtarþætti, þar með talið TPO.
Niðurstöður: CFU-MK kólóníur ræktaðar
úr naflastrengsblóði reyndust marktækt fleiri
en úr blóði fullorðinna (p=0,005). Úr blóði
fengust að meðaltali 0,81 ±0,81 CFU-MK kól-
óníur/5xl05 frumur en úr naflastrengsblóði
471_,7±144,5/5x10’ frumur.
Ályktanir: Með klónógenískum aðferðum
sem byggja á hlaupkenndu sermis-fríu æti er
mögulegt að meta hlutfall forvera megakarýó-
cýta í naflastrengsblóði og blóði fullorðinna.
Aðferðirnar geta komið að gagni við að meta
hlutfall forvera megakarýócýta í in vitro rækt-
unum stofnfrumna til meðferðar sjúklinga.
Nýlega höfum við byrjað á ræktun CFU-MK
kólónía úr beinmerg og sett upp vökvaræktir til
að rækta megakarýócýta frá stofnfrumum. I
þeim ræktum verður fylgst með breytingum á
tjáningu yfirborðssameinda í frumuflæðisjá.
V-15. Mismunandi boðleiðir til losunar á
arachidonsýru og prostacýklín myndun-
ar í æðaþeli
Kristín Magnúsdóttir, Haraldur Halldórsson,
John Van Den Hout, Mattías Kjeld, Guðmund-
ur Þorgeirsson
Frá rannsóknastofu H1 í lyfjafrœði, lyflœkn-
ingadeild Landspítalans
Ýmis áverkunarefni örva æðaþelsfrumur til
losunar á arachidonsýru og myndunar prosta-
glandína sem hafa víðtæk áhrif á æðar og önnur
líffæri.Viðtakaörvun leiðir til virkjunar á fos-
fólípasa C sem leiðir til Ca++ hækkunar og fos-
fórunar á prótínum, meðal annars MAP kínös-
um og cPLA2, en hið síðartalda er talið lykil-