Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.10.1929, Síða 22

116
Rússneski bóndinn.
[Stefnir
, um þetta kviksyndi. Vagnar bænd-
anna sökkva í leðjuna, og dæmi
eru til þess að hross hafa alveg
druknað og tapast í for.
Gesturinn staðnæmist ósjálf-
rátt þegar hann kemur í dyrnar á
bændakofanum. Honum sortnar
fyrir augum. Fýlan streymir á
móti honum, eins og gufu væri
hleypt út. Hann svíður í barkann.
Dyrnar eru lágar; það verður að
beygja sig til þess að komast inn,
og jafnvel þegar inn er komið get-
ur hávaxinn maður ekki staðið
uppréttur. Það sýnist alveg óskilj-
anlegt að nokkur mannleg vera
skuli fá haldið lífi í þessari kytru.
Ofninn tekur fjórða part af rúm-
inu. Hann hlýjar kofann, á honum
er maturinn soðinn, brauðið bak-
að, föt þvegin og síðan ])urkuð
og í honum baðar fjölskyldan
sig. Börnin eru hálf hrædd við
hann, en gamla fólkið hefst við
uppi á honum. Alt gleypir þessi
ofn! Timbur, hálm, tað, alt, sem
til er.
Það er ógaman að vera inni
þegar verið er að kynda þennan
ofn. Reykurinn fyllir kofann út í
hvern krók og kima, kæfir andar-
dráttinn og brennir sjáaldrið.
Ofninn í bændakofunum er rör-
laus og reykurinn fer allur út í
kofann, þar til hann smá-þrýstist
út í gegnum rifur á ræfrinu. Svo
fer að hlýna meðan ofninn er heit-
ur, en jafnskjótt sem hann kólnar
verður kalt inni, því að kofinn er
ekki skjólgóður. Frostið herðir að
úti, svo að brakar í hreysinu. í
hverri rifu glitrar hélan.
Hér elur íólkið aldur sinn. Hér
situr gamli maðurinn og fléttar
bastskó, börnin leika sér og kon-
urnar hafast hér við allan daginn
og þeyta rokkana. Hér er þveginn
þvottur og eldaður matur, og hér
gráta ungbörnin í vöggu sinni.
Við ofninn liggur kálfur og lamb
og grís. Hér er hlýtt, en í penings-
húsunum er svo kalt, að ungviðið
nýfædda lifir þar ekki. Á nótt-.
unni sefur alt í kös, karlar og
konur, ungir og gamlir, menn og
skepnur.
Hreinlætið og heilsan á bæki-
stöð sína í svitabaðinu. Svitabað-
ið og rússneski bóndinn! Þar birt-
ist sá feikna kraftur, sem býr í
þessum þjóðflokki. Á hverjum
laugardegi afklæðist hver eftir
annan og skríður inn í ofninn.
Þar er svo þröngt, að fullorðinn
maður getur setið þar á hækjum,
og þar er sjóðandi hiti. Þar situr
svo músjikkinn, bóndinn, rauður
af hita, og stynur af vellíðan.
Svitinn bogar af honum, það er
eins og hann ætli að springa, en