Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.10.1929, Blaðsíða 44

138
Friðarmálin.
[Stefnir
möguleikar til þess eru altaf að
þverra. Og í síðasta ófriðnum
biðu allar þjóðir herfilegt tjón
og ósigur.
Það er því ekki furða þó að
ýmislegt sé um það rætt, hvort
ekki sé hægt að hætta nú þessari
æðisgengnu vitleysu, og lifa sam-
an í frið i á jarðarkringlunni.
Vantar ekki talið, en árangurinn
er minni.
Hér verður nú minnst dálítið
á skrif tveggja gjör-merkra
manna um þetta efni. Báðir eru
Ameríkumenn. Annar þeirra er
stjórnmálamaður í fremstu röð,
hvorki meira né minna en sjálfur
forseti Bandaríkjanna, sem var,
Calvin Coolidge. Hinn er nafntog-
aður fræðimaður, kennari í þjóð-
hagsfræðum við Columbia háskól-
ann, Charles A. Beard. Er hann
sagnfræðingur mikill og rithöf-
undur, og orðlagður fyrir það, hve
víðtæka þekking hann hefir og
hve föstum tökum hann tekur þau
mál, sem hann ritar um.
II.
Coolidge ritar þrjár greinir um
þessi mál í Ladies Home Journal,
apríl, maí og júní-blöðin.
Fyrstu greinina kallar hann:
Efling friðar með auknum vopna-
búnaði.
Engin þjóð getur komist af án
þess að gæta reglu. Sumir halda
kannske að reglan komi af sjálfu
sér, en því fer mjög fjarri. Það
er einmitt mjög erfitt og vanda-
samt verk, og við og við brjótast
út óeirðir og glæpir, sem sýna,
hvað ólgar undir. En regla er
grundvallar skilyrði allrar menn-
ingar og góðra lífdaga. Ef hún fer,
lendir alt á ringulreið. Eignir tap-
ast, heimilin sundrast og lífið er
í voða. Guðþjónustur og skólar
hætta. Verksmiðjum er lokað.
Ferðalög og viðskifti fara út um
þúfur. Bönkum er lokað og verð-
mæti öll breytast. Hungur vofir
yfir hverri borg, gull og gersemar
er grafið í jörð og falið. Með röð
og reglu fer alt öryggi og óttinn
sezt að völdum. Hver friðsamur
borgari breytist í slægt villidýr,
brúkar „kjaft og kló“ til þess að
verja sig og sína.
Þetta er ekki ýkt mynd. En ein-
mitt af því að þetta hnoss er svo
mikils vert, fórna menn öllu fyrir
það. Ef óeirðir hefjast kasta menn
sér í fang hvers harðstjóra, sem
getur trygt þeim frið og reglu.
Regla getur glatast bæði af inn-
anlands óspektum og árásum er-
lendra þjóða, og ríkið leitast við
að gæta reglunnar með því að
hafa öflugar varnir gegn hvoru-