Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.10.1929, Page 70

164
verið sagt, er það augljóst, að ef
þessar ráðstafanir draga úr ein-
staklingsframtakinu aðeins V8o
part, þá etur það sig upp sjálft
og gagnið verður ekkert fyrir al-
menning. Ef meira dregur úr
framtakinu, verður skaði að frum-
varpinu. Árangurinn sá einn, að
fáeinum mönnum, og það ekki
þeim fátækustu (því að þeir geta
ekki borgað 15%), er gefinn h. u.
b. þriðjungur af verði þeirra húsa
sem þeir reisa, en þeir fátækustu
verða að gjalda fyrir, með hærri
húsaleigu.
En auk þessa er ekki hægt að
neita því, að hér var um mál að
ræða, sem fór þverlega í bág við
alla stefnu þingsins á undanförn-
um árum. Hér var verið að gera
ráðstafanir og leggja fram opin-
bert fé til þess að greiða, fólki
götu úr sveitunum í bæina.
Ýmsum þótti það því æði und-
arlegt, þegar forsætisráðherra tók
þetta mál upp á arma sína, gerði
við það mjög víðtækar breyting-
artillögur og hélt því fram til sig-
urs. Var breyting forsætisráðherra
einkum í því fólgin, að ríkissjóð-
ur skyldi leggja fram jafnt tillag
móti bæjarsjóðum, eða 2 krónur
á mann. Er þetta miklu hærra
tillag heldur en eftir frv. Héðins,
[Stefnir
eins og sjá má með því að taka
aftur Réykjavík til dæmis.
Eftir frumvarpi Héðins átti rík-
issjóður að leggja fram Vio bygg-
ingarkostnaðar. Byggingarkostn-
aður gat hæst orðið í 20 ár, sam-
kvæmt framansögðu, 1,3 miljónir,
og framlag ríkissjóðs þá alls í 20
ár 130 þúsund krónur.
En eftir tillögum Tryggva legg-
ur ríkissjóður Reykjavík 50 þús-
und krónur á ári, en það verður
á 20 árum 1 miljón króna. Myndi
það svara til um 700 þús. króna
í eitt skifti fyrir öll.
Eftir tillögum Tryggva er því
byrðin á rikissjóði ef miðað er
við 20 ár, h. u. b. 5—7 sinnum
þyngri en Héðinn nokkru sinni
fór fram á.
En því er ekki að neita, að nú
gat sjóðurinn starfað talsvert
meira.Má telja svo, sem hann hafi
eftir þessum tillögum getað bygt
fyrir fast að 3 miljónum (2.8).
Og þó mega þessar framkvæmdir
allar ekki draga úr einstaklings-
framtaki nema liðl. V-io til þess
að alt sé við það sama og er. Ein-
staklingarnir byggja sem svar-
ar fyrir 100 miljónir á 20 árum,
en með öllum þessum framkvæmd-
um komast ekki upp hús fyrir
nema 2.8 miljónir á 20 árum.
Frá Alþingi 1929.