Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.10.1929, Síða 72

166
Frá Alþingi 1929.
[Stefnir
hans að kveða á um það, hvaða
kaupgjald sé sanngjarnt, þegar
aðilja greinir á, og vinnustöðvun
af völdum annarshvors þeirra er
yfirvofandi.
Fyrst skal sáttasemjari leita
samkomulags, alveg eins og nú
er samkv. lögum frá 1925. En
takist þær tilraunir ekki kemur
til kasta vinnudóms.
Dómudnn var svo skipaður
eftir frumvarpinu, að forseti hans
var jafnan héraðsdómarinn á
staðnum. Hann nefndi svo tvo
menn af hálfu hvors aðilja, en
þeir ruddu sí'num manni hvor úr,
svo að einn maður af hvorum sat
dóminn. Þessu var síðar svo
breytt, að aðiljar nefndu sjálfir
þessa menn, 3 hvor, og ruddi
hvor aðili 2. — Loks nefnir svo
hæstiréttur 2 menn í dóminn, og
er hann þá skipaður 5 mönnum.
Er vert hér að gefa því gaum,
að í þessum dómi eiga málsað-
iljar aðeins sinn manninn hvor,
en óháðir dómendur eru 3. Er
þetta vissulega miklu tryggari
dómskipun en þegar aðiljar eiga
alla menn nema oddamann og á
honum einum hvílir því eiginlega
úrskurðarvaldið.
Þá er enn svo ákveðið að máls-
aðiljar geti sjálfir flutt mál sitt
eða falið öðrum að gera það.
Dómurinn getur krafizt allra
upplýsinga í málinu, látið leggja
fram bækur og leitt vitni, en
öllu skal hraða sem mest. Afl
atkvæða ræður, og úrskurður
gildir sem venjulegur dómur. Þó
gilda ákvæði um vinnukjör ekki
lengur en 2 ár, og eftir 6 mán-
uði getur hvor aðili krafizt, að
málið sé tekið til meðferðar af
nýju, ef aðstaðan hefir breyzt.
Meðan á málsmeðferð stendur,
bæði sáttatilraun og vinnudómi,
má ekki hefja verkbann eða
verkfall, og varðar brot á því
ákvæði 500—10000 króna sekt.
Það eru einu viðurlög, sem nefnd
eru í frumvarpinu.
Varlega í sakir farið.
Þetta eru þá þau ósköp, sem
ætluðu að trylla sósíalistana á
þingi, og að því er reynt var að
láta líta út, verkalýðinn um alt
land.
Með þessu frumvarpi er gerð
mjög vægileg og mild tilraun til
að draga undir dóm óvilhallra
manna deilur, serri hingað til hafa
oft verið háðar með hnefarétti
og ofsa. Og það eru deilur, sem
ekki snerta aðilja eina, heldur alt
þjóðfélagið, og það miklu meira
en margar þær deilur, sem nú
þykir sjálfsagt að láta dómstóla