Sagnir - 01.04.1989, Side 21

Sagnir - 01.04.1989, Side 21
Mygluskán og hálfblautur ruddi frá nokkrum uppgröftum. Hann gæti þannig fundið út hvaða hlutir flutt- ust hingað, hvenær og hvaðan, og eins hvernig þeir dreifðust um land- ið og þar með um verslunarleiðir innanlands og mismunandi gildi verslunarhafna. Eins myndi hann vilja athuga uppgrafna verslunar- staði og þar ætti hann að finna ýmis- legt um verslunarhætti, umsvif verslunarinnar o.s.frv. Þessi athug- un yrði honum þó á margan hátt °uug; niðurstöður fornleifarann- sókna eru misjafnlega útgefnar - °g sumar alls ekki, og oftast tilviljun háð hvaða staðir hafa verið rannsak- aðir. Þannig er fornleifafræðin þög- u! um stóra landshluta, löng tímabil °g nokkra þjóðfélagshópa. Þó að astandið sé þannig ekki eins og best verður á kosið, er engin ástæða fyrir sagnfræðinga að sinna ekki þeim heimildum sem þó eru til. Meðan engar rannsóknir eru gerðar á þeim upplýsingum sem þegar liggja fyrir, þá er lítil von til þess að skipulegt átak verði gert í að afla fleiri. Hér verða uppgrafnar hlöður at- hugaðar með það fyrir augum að TAFLA 1 Staður Sýsla Aldur Teg. Bergþórshvoll Rangárv.s. fyrir 1100 fjóshlaða Hvítárholt Árness. fyrirllOO fjóshlaða Hvítárholt Árness. fyrir 1100 ? Stöng Árness. 1104 fjóshlaða Sámsstaðir Árness. 1104 fjóshlaða Þórarinsstaðir Árness. 1104 fjárhúshlaða ? Þórarinsstaðir Árness. 1104 heytóft við fjós/fjóshlaða ? Laugar Árness. 1104 heytóft við fjós/fjóshlaða Gröf A-Skaftaf.s. 1362 fjóshlaða Lundur Borgarfj.s. ? fjóshlaða Heimildir: Samanber tilvísanir 3-5. varpa ljósi á það hvernig menn geymdu hey til forna og hvenær það var geymt í hlöðum og hvenær ekki. Þannig verður auðveldara að svara spurningunni um það afhverju hætt var að nota hlöður víða um land þegar komið var fram á 18. öld. Þessari spurningu hefur lítill gaum- ur verið gefinn af fræðimönnum. Allt frá Eggerti Ólafssyni hafa menn látið sér nægja að benda á að hlöð- ur hafi verið orðnar fátíðar á 18. öld en hafi verið almennar fyrrum. Venju- lega er þetta nefnt í samhengi við al- menna hnignun þjóðarhags á 17. og 18. öld. Gísli Gunnarsson hefur síð- astur minnst á þetta og gefur þá í skyn að um afturför í tækni hafi ver- ið að ræða. Hann tekur þó fram að margþættar orsakir hljóti að liggja að baki.2 Hér verður komist að því að bæði margþættar og eðlilegar orsakir lágu að baki því að hætt var að nota hlöður. Hvar værum við ef Hekla hefði ekki gosið 1104? Á íslandi hafa verið grafnar upp átta tóftir sem örugglega eru hlöður. Auk þeirra eru tvær, á Laugum og Þórar- insstöðum á Hrunamannaafrétti, sem ekki er hægt að skera úr um hvort eru hlöður eða heytóftir.3 Eins og sést af töflu 1 er dreifingin í aldri og staðsetningu heldur ekki mikil; við erum ágætlega upplýst um fjós- hlöður úr ofanverðri Árnessýslu frá því um og fyrir 1100, en um önnur landsvæði og tímabil er að sama skapi lítið vitað. Það verða því ekki dregnar miklar ályktanir um héraða- mun eða gerðþróun hlaða á íslandi. Fjóshlöður Fjóshlöðurnar standa (ásamt fjósun- um auðvitað) flestar spölkorn frá u^,tnsliurn áœJurr> hafa gripahús alllaf uerið höfð spölkorn frá mannahúsum. Gripahús dreifð mannahÚSUnum. LengStur er fjÓS- ,úniö á Krossi í Ljósauatnsskarði í lok 19. aidar. vegurinn á Sámsstöðum eða um 80 SAGNIR 19
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Sagnir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.