Sagnir - 01.04.1989, Side 77

Sagnir - 01.04.1989, Side 77
Konan: hann jafnframt hversu litlir menn margir kynbræður hans eru. Ein af söguhetjum hans, Ásgerður hrepp- stjóri, þarf að halda uppboð og þótti „það óviðfeldið að heyra mjóa og veika kvenmannsröddina hrópa upp „númerin““. Karlarnir skemmtu sér konunglega og báðu uppboðshald- arann að bjóða sjálfan sig upp og fleira í þeim dúr, enda er Ásgerður hin föngulegasta stúlka. Þetta þykir Stefáni Daníelssyni vera „orða- glens" og „gárungahjal".25 Sem bet- ur fer var staddur á uppboðinu hinn sanni karlmaður, Eyjólfur, sem var ástfanginn af Ásgerði, og hann suss- aði á karlana. Ásgerður sagði hins vegar af sér að uppboðinu loknu. Annað í bók Stefáns er eftir þessu. Hann endar bók sína á að gera grein fyrir tilgangi hennar og vafalítið hef- ur sú skoðun sem þar kemur fram átt fylgi þeirra sem hvað harðastir voru á móti jafnrétti: Með söguþáttum þessum hef jeg bent á, hvernig fara muni, ef kon- ur fara að losa sig út úr þeim verkahring, sem þeim er markaður af náttúrunnar hendi... Ef þær ætla að taka upp annað verksvið, verða þær um leið að hætta við að vera kvenmenn, breyta eðli sínu og snúa sjer frá því að vera konur og mæður.26 Til umhugsunar Það er ljóst að körlum gekk erfið- lega að finna haldbær rök gegn því að konur nytu sömu réttinda og þeir. Svo virðist sem sumir þing- menn hafi aðeins stigið í pontu til að reyna að tefja fyrir framgangi þess frumvarps sem um átti að ræða. Umræður þingmanna um frumvarp Sighvats Árnasonar frá 1885 eru dæmi um það. Flestir þeirra sem taka til máls sjá ástæðu til að minnast á nauðsyn umbóta hvað varðar fjárforræði kvenna og segjast þakklátir ef einhver vildi flytja slíkt frumvarp. Mér er spurn, hvers vegna í ósköpunum fluttu þeir elíki sjálfir frumvarp um fjárforræði kvenna ef það var þeim það hjartans mál sem þeir vildu vera láta? Eða var ætlun þeirra einungis sú að leiða talið frá hinu upprunalega frumvarpi um rétt kvenna til menntunar? Ég freistast til að álykta Tilvísanir 1 2 3 4 5 6 Alþingistíðindi 1881 I, 149. Agerholt, Anna Caspari: Den norske kuinnbeuegelses historie, 2. útg., Oslo 1980, 263-269. Blom, Ida: „The Struggle for Women’s Suffrage in Norway, 1885-1913." Scandinauian Journal of History 5, 1980, 14. Pugh, Martin: Women's Suffrage in Britain 1867-1928, London 1980, 8-9. Prumtextinn hljóðar svo: „that is, sexu- al|y frustrated or lesbian, or alterna- tively, that their actions were sympto- matic of the hysteria occasioned by the menstrual cycle." Kuennaskólinn í Reykjauík 1874- '906, Rv. 1907, 6-7 og 22-24. Kuennaskólinn í Reykjauík 1874- 1906, 4-5. 7 Kuennaskólinn í Reykjauík 1874- 1906, 34. 8 ísafold 9. janúar 1884. 9 Alþingistíðindi 1885 A, 232-238. 10 Alþingistíðindi 1891 A, 559. 11 Alþingistíðindi 1893 B, 297-298. 12 Alþingistíðindi 1893 B, 299-300. 13 Gunnar Karlsson: Frelsisbarátta suð- ur-þingeyinga og Jón á Gautlöndum, Rv. 1977, 197. 14 Þjóðuiljinn 4. júní 1887 og 3. ágúst 1891. 15 Alþingistíðindi 1893 B, 304 og 305. 16 Blom, Ida og Tranberg, Anna: Nor- disk louoversikt. Viktige louer for kuinner ca. 1810-1980, Oslo 1985, 172. ,góð guðsgjöf til síns brúks“ að svo hafi verið. Hið sama gildir um upptalningu Lárusar E. Svein- björnssonar á Alþingi 1891, um möguleg hjónabönd embættiskvenna og karla. Þess ber þó ávallt að gæta að það er varasamt að horfa á fortíð- ina með augum nútímamannsins, hvað þá konunnar! Það sem í dag þykir hlægilegt og afkáralegt hefur líklega verið grafalvarlegt og sjálf- sagt mál í augum áa okkar. Greinilegt er að mörg rök karl- manna gegn jafnrétti kynjanna voru úr lausu lofti gripin, eða hver kann- ast ekki við þá fullyrðingu karl- manna að þær konur sem vinna að jafnrétti séu karlahatarar og upp til hópa Ijótar piparjúnkur sem séu að hefna sín á körlunum vegna þess að enginn vildi þær. Þeir álitu að kona sem léti sér húsmóðurstarfið ekki nægja væri afbrigðileg og ókvenleg. Konan átti að vera móðir og hús- móðir, fyrirmynd í dyggðugu líferni og góðum siðum. Konan átti að vera þar sem karlmaðurinn sagði henni að vera og ekki breyta útaf alda- gömlum venjum, enda var hún, í augum sumra karla, aðeins „góð til síns brúks". 17 Bríet Héðinsdóttir: Strá í hreiðrið. Bók um Bríeti Bjarnhéðinsdóttur byggð á bréfum hennar, Rv. 1988, 117. 18 Alþingistíðindi 1911 B. II, 1320 19 Alþingistíðindi 1911 B. II, 1326. 20 Alþingistíðindi 1911 B. II, 1324-1325. 21 Kuennablaðið 5. maí 1911, 3. tbl., 17. 22 Alþingistíðindi 1911 B. II, 1342 og 1328. 23 Alþingistíðindi 1911 B. II, 1319-1343. 24 Stefán Daníelsson: Kuenfrelsiskonur, Ak. 1912, 3. 25 Stefán Daníelsson: Kuenfrelsiskonur, 72. 26 Stefán Daníelsson: Kuenfrelsiskonur, 75. SAGNIR 75
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Sagnir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.