Sagnir - 01.04.1989, Side 84

Sagnir - 01.04.1989, Side 84
Egill Ólafsson hægt, að koma í veg fyrir slíkt og það er skylda ríkisins að gera það. Til þess að efla og vernda heil- brigði þjóðarinnar á grundvelli mannkynbótafræðinnar viljum vjer, að komið verði hjer á fót ættgengistofnun.21 Þó að Þjóernishreyfing íslendinga næði ekki fjöldafylgi22 er víst að kyn- bótahugmyndir hennar áttu allmiklu fylgi að fagna. Þetta sést m.a. á frumvarpi Vilmundar Jónssonar (1889-1972) landlæknis um afkynj- anir og vananir sem var lagt fram á Alþingi 1937. Vilmundur var Al- þýðuflokksmaður og því harður andstæðingur nasista. Þó að Vil- mundur telji að hugmyndir um kyn- bætur heilla þjóða séu draumórar segir hann að þær séu allrar virðing- ar verðar. Frumvarpið sjálft byggir á þeirri meginhugmynd að varna skuli andlega og líkamlega veikluðum einstaklingum að eignast afkvæmi en að stuðla beri að því að æskilegir einstaklingar geri það. í frumvarp- inu segir t.d. að vönun skuli því aðeins leyfð að gild rök liggi til þess, að við- komandi beri í sér að kynfylgju það, er mikil líkindi séu til, að komi fram á afkvæmi hans sem al- varlegur vanskapnaður, hættuleg- ur sjúkdómur, andlegur eða líkam- legur, fávitaháttur eða hneigð til glæpa, eða að afkvæmi hans séu í tilsvarandi hættu af öðrum ástæð- um, enda verði þá ekki úr bætt á annan hátt.23 Það vekur nokkra athygli hve ís- lenskir læknar virðast hafa haft mik- irin áhuga á mannbótum. Á þriðja og fjórða áratugnum birtust nokkrar greinar í Lœknablaðinu um þær.24 Glögglega kemur fram að menn fylgd- ust vel með skrifum erlendra fræði- manna um þessi efni. íslenskir lækn- ar virðast einnig hafa reynt að taka þátt í þessum umræðum. Guðmund- ur Hannesson (1866-1946) læknir fór t.d. á mannfræðingamót í Uppsölum í Svíþjóð árið 1925. í grein sem hann skrifaði um mótið segir hann frá helstu viðfangsefnum mannfræðinnar en þau eru rannsóknir á líkamlegum og andlegum einkennum manna auk rannsókna á arfgengni þessara ein- Marmbótastefnan í uerki. Mannbótafræðin leiddi suma lækna út í pælingar sem voru úr takt við alla skynsemi. Dæmi um þetta er grein Helga Tómassonar (1896- 1958) geðlæknis „Glæpir og geðveiki". Greinin sýnir vel ofurtrú lækna á erfðafræðinni. Helgi segir að ýmsir erlendir fræðimenn telji að glæpamenn og geðsjúklingar beri margir sameiginleg líkamleg ein- kenni. Einkenni við pyknisku líkamsbygginguna er yfirleitt, að innýfla- holin, höfuð, brjóst og kviðarhol, eru stór. Mönnunum hættir við að safna ístru. Afturá móti eru limirnir mjórri. Greinilegustu tilfell- in eru meðal-há, feitlagin manneskja, breiðleit, með mjúkum and- litsdráttum, hálsinn stuttur og digur, brjóstkassi hár og hvelfdur og oft sæmileg ístra. Útlimirnir eru sívalir og mjúkir, axlavöðvarnir frekar flatir. Einkenni við asthenisku líkamsbygginguna er yfirleitt grannur vöxtur. Þeir menn eru magrir, frekar mjóslegnir, sýnast hærri en þeir eru, húðin föl, axlarbreiddin lítil, handleggir og fætur vöðva- rýrir, brjóstkassinn langur, mjór og flatur, epigastriski vinkillinn hvass, kviðurinn magur. Hinir athletisku eru þreknir og vöðvamiklir. „Dysplastiskir" hafa „óreglulega" líkamsbyggingu. Heimild: Helgi Tómasson: „Glæpir og geðveiki." Lœknablaðið 1932, 8. 82 SAGNIR
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Sagnir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.