Milli mála - 01.01.2011, Page 43
43
þeirra og kyn mynda.45 Orlandus er frumburður Nönnu og hún
hefur miklar væntingar til hans – væntingar sem smám saman fara
að íþyngja syninum og verða að kvöð. Með því að leggja hart að sér,
vera ósérhlífinn og trúr uppruna sínum, telur hún að honum muni
takast að vinna sér verðugan sess í samfélaginu (bls. 85, 98, 130).
Móðirin stendur þétt að baki syni sínum, sama á hverju gengur, en
við ofurefli er að etja. Valdapíramídi samfélaga við Karíbahaf er
mótaður af darvinskum hugmyndum um atgervi kynþáttanna og
hugmyndum feðraveldisins um hlutverk og verkaskiptingu karla
og kvenna.46
Allt breytist þegar hinn ungi Orlandus kemur til Limón. Þar
kynnist hann Leonóru – „konu ráðherrans“,47 fjárhagslega sjálfstæðri
konu sem er nokkru eldri en hann. Hún hefur erft land og rekur
búgarð nærri þorpinu Guácimo. Leonóra er kynblendingur, múlatti,
og ber sig eftir því sem hún ásælist. Orlandus gerir sitt besta til að
standast aðdráttarafl hennar en hún tælir hann til fylgilags við sig
og með þeim tekst ástríðufullt ástarsamband sem ruglar Orlandus í
ríminu (bls. 47). Fyrirætlanir hans breytast. Landspildan í Cahuita
bíður og hann lætur stjórnast af girnd til Leonóru. „Blakkur
minn“,48 eins og hún kallar hann, missir fótanna og þegar
eiginmaðurinn kemst að ástarsambandi þeirra er líf Orlandusar í
hættu. Hann kemur sér í burtu en eirir hvergi. Hann er í framandi
umhverfi og er bæði félags- og menningarlega rótlaus. Hann hefur
brugðist væntingum móður sinnar og tapar áttum.
Leonóra lætur hins vegar hvorki ráðskast með sig né kúga. Hún
bendir eiginmanni sínum á að hennar langanir séu jafngildar hans
eigin, að almennt viðurkenndur réttur karlmanna til fjöllyndis sé
ekki frá almættinu kominn né hafi þeir á honum einkarétt. Hennar
45 Bent er á umræðu um félagslega valdaása, „intersections“, í tengslum við sköpun sjálfsmynda
einstaklinga og val á fyrirmyndum í Berger, Michele Tracy og Katheleen Guidroz (ritstj.), The
Intersectional Approach. Transforming the Academy through Race, Class and Gender, Chapel Hill: The
University of North Carolina Press, 2009.
46 Sjá umfjöllun höfundar í greininni: „La mujer de color: Diáspora globalizadora de la subalternidad“,
Serie VII de HAINA, Gautaborg: Gothenburg University, 2007, bls. 171–183.
47 „[…] la mujer del ministro“, Rossi, Limón Blues, bls. 39.
48 Rossi lætur hana kalla Orlandus „mi negro“, bls. 54.
HÓLMFRÍðUR GARðARSDÓTTIR