Milli mála - 01.01.2011, Qupperneq 64

64
YS OG ÞYS ÚT AF SHAKESPEARE
blaðið þurfti að prenta hann í tvennu lagi.4 Í stuttu máli fann
Eiríkur allt sem hugsast mátti að þýðingunni og þýðandanum og
gagnrýndi auk þess óspart Hið íslenzka bókmenntafélag og sér í
lagi forseta þess, Magnús Stephensen, fyrir vanrækslu og slæleg
vinnubrögð.5 Þessi árás Eiríks á þá Matthías og Magnús átti sér
nokkurn aðdraganda. Þeir Eiríkur og Matthías höfðu verið vinir um
langt skeið, þótt Matthías tortryggði stundum Eirík og fyndist
hann ekki alltaf meta sig að verðleikum.6 Árið 1874 urðu hins vegar
algjör vinslit þegar Matthías, sem var þá eigandi og ritstjóri Þjóðólfs,
neitaði að birta nafnlausa skammargrein Eiríks um Jón Hjaltalín
landlækni. Að auki mun Eiríki hafa þótt Matthías linur í stuðningi
blaðsins við Jón Sigurðsson.7 Eiríkur var sömuleiðis illur út í
Magnús Stephensen vegna útfærslunnar á hallærisbjörginni 1882.8
Öllum ber saman um að Eiríkur hafi verið mjög geðríkur og
langrækinn maður, og það svo mjög segir ævisöguritari hans, Stefán
Einarsson, að hann átti „jafnan erfitt með að láta aðra njóta sann-
mælis fyrir sakir skaps síns“.9 Með ritdóminum um Óthelló gafst
honum nú tækifæri til að slá tvær flugur í einu höggi og jafna
rækilega um bæði Matthías og Magnús.
En þá að ritdóminum sjálfum. Eiríkur fór fyrst almennum orð-
um um þýðingu Matthíasar og sagði meðal annars að betra hefði
verið að láta hana eiga sig en að sitja uppi með illa þýtt leikrit;
Matthías væri ekki nógu kunnugur Shakespeare, og hann hefði
mátt læra af Steingrími Thorsteinssyni (1831–1913) sem hafi þýtt
Lear konung (1878) „snilldarlega“. Að vísu fyndust „heppnar glepsur
hér og hvar“ en í heild hefði þýðingin mistekist hörmulega; málið
á henni væri óvandað, textinn losaralegur og frummálið víða
4 Eiríkur var þekktur fyrir að skrifa langa ritdóma. Sá lengsti er eflaust dómur hans um síðasta rit
Guðbrands Vigfússonar: Origines Islandicae sem birtist í Saga-Book of the Viking Club, 4, árið 1905
og var hvorki meira né minna en 51 blaðsíða.
5 Þjóðólfur, 15. og 22. desember 1883, bls. 137–140 og 141–142.
6 Matthías Jochumsson, Sögukaflar af sjálfum mér, Akureyri: Þorsteinn Gíslason, 1922, bls. 240–241
og 244 og Þórunn Erlu Valdimarsdóttir, Upp á sigurhæðir, Reykjavík: JPV útgáfa, 2006, bls.
226.
7 Þórunn Erlu Valdimarsdóttir, Upp á sigurhæðir, bls. 295 og Stefán Einarsson, Saga Eiríks
Magnússonar, Reykjavík: Ísafoldarprentsmiðja, 1933, bls. 238–239.
8 Þórunn Erlu Valdimarsdóttir, Upp á sigurhæðir, bls. 376.
9 Stefán Einarsson, Saga Eiríks Magnússonar, bls. 101. Sjá einnig Matthías Jochumsson, Sögukaflar af
sjálfum mér, bls. 240–241 og 244 og Þórunni Erlu Valdimarsdóttur, Upp á sigurhæðir, bls. 274.