Milli mála - 01.01.2011, Side 100

100
og skordýrasöfnun. Ida Pfeiffer tekur fram að erfitt geti verið að
finna fylgdarmenn sem unnt sé að treysta og geti talað dönsku.
Samskipti hennar við Íslendinga hljóta því að einhverju leyti að
hafa verið á dönsku. Einu sinni svíður Idu Pfeiffer að vísu að geta
ekki tekið þátt í samræðum á dönsku þar sem komið var saman
danskt fólk úr heldri stétt. Hún vissi þó að fólkið kunni þýsku en
var of hógvær til þess að biðja það um að skipta um tungumál eða
tala við þá í hópnum sem kunnu þýsku.18 Af þessari frásögn má
draga þá ályktun að dönskukunnátta hennar hafi nægt til þess að
hún gæti bjargað sér á ferðalögunum en ekki til þess að taka þátt í
líflegum samræðum. Hvorug kvennanna hefur getað tjáð sig við
íslenskt alþýðufólk. Ida Pfeiffer virðist þó hafa lært nokkur orð í
íslensku af eftirfarandi frásögn að dæma:
Ekkert fannst mér undarlegra við þannig náttstað minn en forvitni
fólksins sem streymdi inn eftir að ég hafði opnað dyrnar. Það fyrsta sem
það spurði hvort annað var: „Kvar hefur hún sofid“ (wo hat sie denn
geschlafen?). Blessað fólkið gat alls ekki skilið, hvernig ég gat verið alein
í kirkju í miðjum kirkjugarðinum; það hélt ég væri hálfgerður draugur
eða jafnvel töframaður […] Þegar ég sá undrandi andlit þeirra, varð ég
alltaf að snúa mér undan til þess að skella ekki upp úr.19
Hún greinir einnig frá því að prestar hafi spurt hana hvort hún
kynni latínu og orðið mjög undrandi yfir því að svo væri ekki,
algengt var að menntamenn kynnu latínu og því hafa þeir gengið
út frá þeirri kunnáttu hjá Idu Pfeiffer. Þá skýrir hún frá því að
alþýðufólk hafi leitað til hennar og sýnt mein sín eða veikindi, fólk
áleit hana ráða yfir kunnáttu sem – að hennar sögn – einungis
karlmenn réðu yfir á þeim tíma.20 Þetta sýnir að alþýðufólkið hefur
talið að hún kynni margt fyrir sér og lýsir það virðingu Íslendinga
18 Ida Pfeiffer, Nordlandfahrt, bls. 85.
19 „Nichts kam mir bei meinen derartigen Nachtquartieren komischer vor, als die Neugierde der
Leute, die stets, nachdem ich des Morgens die Tür aufgeschlossen hatte, hereinstürmten. Das erste,
was sie zueinander fragten, war: „Kvar hefur hun sovid“ (wo hat sie denn geschlafen?). Die guten
Leute konnten durchaus nicht begreifen, wie es mir möglich sei, die ganze Nacht allein in einer
Kirche mitten auf dem Friedhof zuzubringen; sie hielten mich für einen halben Geist oder wohl
gar für eine Zauberin […] – Wenn ich dann ihre verblüfften Gesichter gesehen hatte, mußte ich
mich immer umwenden, um nicht laut aufzulachen.“ Sama rit, bls. 145–146.
20 Sama rit, bls. 122.
Í FÓTSPOR FERðALANGA