Milli mála - 01.01.2011, Qupperneq 110

110
5. Að lokum
Þegar ferðalýsingar Idu Pfeiffer og Inu von Grumbkow eru bornar
saman kemur í ljós að þær bera mjög sterk einkenni höfunda sinna.
Ina von Grumbkow ritar mjög persónulegan texta og notar óspart
lýsingarorð eins og ‘elskulegur’, ‘hjálplegur’ og ‘kærkominn’ þegar
hún fjallar um Íslendinga sem aðstoðuðu hana. Samskipti Idu
Pfeiffer við Íslendinga einkennast hins vegar af því að hún vill fá
þjón ustu og aðstoð við ferðalagið, hún nefnir t.d. ekki fylgdar menn
sína með nafni, einungis segir hún „man zeigte mir“49 (‘mér var
sýnt’) eða „wie mein Führer behauptet hatte“50 (‘eins og fylgdar-
maður minn hafði fullyrt’). Ida Pfeiffer er óvægin í orðavali sínu og
texti hennar er ópersónulegri en ekki verður framhjá því litið að í
verki hennar eru mjög nákvæmar og greinargóðar lýsingar á því
sem fyrir augu bar. Lýsingar hennar eru ítarlegri og viðameiri en
lýsingar Inu von Grumbkow.
Ida Pfeiffer upplifði hér á landi aðstæður sem hún hafði ef til vill
ekki kynnst í heimalandi sínu. Hefði hún litið inn í kotin uppi í
austurrísku fjöllunum hefði hún líklega ekki verið eins gagnrýnin á
íslenskt alþýðufólk og aðstæður þess. Henni fannst sér ekki sýndur
nægilegur sómi hér af stétt heldri manna og það setur mjög svip
sinn á ferð hennar og ferðabók að Íslendingar fara að hennar mati í
mann greinarálit við gesti sem komu til landsins. Hún var hvorki
fræg né rík og féll því ekki í kramið. Hún hefur haft trú á með mæla-
bréfunum sem hún hafði meðferðis frá Austurríki og ekki verið búin
undir þá erfiðu ferð sem hún lagði í. Ida Pfeiffer hefur vanmetið að-
stæður hér og reitt sig á að fá aðstoð. Ekki verður annað sagt en Ida
Pfeiffer hafi sjálf farið í manngreinarálit, verið snobbuð – hún þáði
ekki húsaskjól eða máltíðir alþýðufólksins, henni þóttu óhreinindin
of mikil og leit niður á alþýðufólk. Upplifun Inu von Grumbkow á
ferðalaginu er ekki alltaf auðvelt að bera saman við reynslu Idu
Pfeiffer. Ina von Grumbkow ferðast ekki ein, hún hafði komið vel
útbúin til hálendisferða og ferðaðist mikið utan alfara leiða. Það
kemur á óvart hversu útbúnaði Idu Pfeiffer var ábótavant, hún sem
49 Ida Pfeiffer, Nordlandfahrt, bls. 131.
50 Sama rit, bls. 156.
Í FÓTSPOR FERðALANGA