Læknablaðið - 15.01.2005, Síða 62

1 965-1 974 / SVÆSINN HÁÞRÝSTINGUR
29,9% sjúklinga, en 21,4 fengu hjartaáfall (infarctus
myocardii). Athygli vekur hve algeng nýrnabilun og
heilaáfall var í sjúklingahópnum en þessir fylgikvill-
ar hafa verið taldir mest áberandi þegar svæsinn há-
þrýstingur er vanmeðhöndlaður (2,13).
Athugað var hvort munur væri á tíðni fylgikvilla
eftir nokkrum atriðum varðandi ástand sjúklinganna
við greiningu. Niðurstöður er að finna í töflum XIII-
XVI. Lítill munur reyndist vera á III. stigi (67%)
og IV. stigi (70%) og ekki marktækur (X2 (1)=0,07,
p>0,70). Athyglisvert er hve margir (78,4%) með
stækkun á vinstri slegli á hjartarafriti við greiningu
fengu síðar fylgikvilla en miklu færri fengu fylgikvilla
af hinum sem höfðu eðlilegt rit (52,9%) eða sjúklegt
rit af öðrum orsökum (61,2%). Pegar bornir eru sam-
an hóparnir sem höfðu sjúklegt hjartarafrit kom samt
ekki fram marktækur munur (X2 (1)=3,52, p>0,05).
Minni munur kom fram þegar miðað var við hjarta
stækkun á röntgenmynd. Af þeim sem höfðu stækkað
hjarta á röntgenmynd fengu 42 (68,9%) fylgikvilla á
móti 36 (65,5%) af hinum sem ekki höfðu stækkað
hjarta. Þessi munur er ekki marktækur (X2(l)=0,15m
p>0,60). Loks kom í ljós að þeim sjúklingum sem ekki
höfðu sjúkdómseinkenni frá hjarta eða heilablóðrás
fyrir greiningu vegnaði betur en hinum. Sá munur er
marktækur (X2(l)=7,65,p<0,01).
Dauðaorsakir
í árslok 1973 voru 79 (67,5%) af þessum 117 sjúkling-
um Iátnir. Af þeim var 31 (39,2%) krufinn, 29 á Rann-
sóknastofu Háskólans, en 2 á FSA. Dauðaorsakir voru
sem segir í töflu XVII. Þar kemur fram að flestir létust
úr heilaáfalli (26,6%) en margir létust úr nýrnabilun
(22,8%) og hjartaáfalli (22,8%). Þess ber að gæta að
sjúklingarnir 3 sem létust úr hjartabilun voru mjög úr-
emiskir og 3 sjúklingar sem eingöngu eru taldir undir
skyndidauða hafa sennilega dáið hjartadauða (sudden
cardiac death). Þeir létust mjög snögglega (urðu bráð-
kvaddir). Að öðru leyti fékkst engin lýsing á sjúkdóms-
einkennum þeirra né fór krufning fram.
Skyndidauði var talinn ef andlát varð skyndilega
og óvænt innan sólarhrings frá því fyrstu sjúkdóms-
einkenna varð vart. Telja má líklegt að 5 sjúklingar
sem dóu skyndidauða hafi fengið infarctus myocardii
og flokkast þeir einnig í þann hóp. í tveimur tilfell-
um studdi krufning greininguna, en í hinum þremur
voru einkenni sem bentu eindregið til þess. Þrír aðrir
sjúklingar sem greindi frá hér að ofan hafa sennilega
einnig dáið hjartadauða en voru eingöngu taldir und-
ir skyndidauða. Þrír sjúklingar höfðu heilablæðingu
sem leiddi þá skjótt til dauða. Óvissa ríkti um fimm
sjúklinga sem létust samkvæmt dánarvottorðum úr
kransæðastíflu („occlusio art. Cor. Cordis"), en ekki
var nánar greint frá sjúkdómseinkennum eða kring-
umstæðum nema þeir létust heima og höfðu ekki ver-
ið undir læknishendi áður en dauðann bar að. Hugs-
Table XIII. Grade of hypertension at the time ofdiagnosis and incidence oflater complica- tions.
Complications No complications Total
Grade III 65 32 97
Grade IV 14 6 20
79 38 117
Table XIV. Eiectrocardiographic changes at the time of diagnosis and incidence ofcompli- cations.
Electrocardiogram Complications No complications Total
normal 9 8 17
LVH 40 11 51
abnormal but not signs of LVH 30 19 49
79 38 117
Table XV. Heart entargement on X-ray at the time of diagnosis and incidence ofcomplica- tions.
Complications No complications Total
Heart enlarged 42 19 61
Heart not enlarged 36 19 55
78 38 116
Table XVI. Some factors from the medical history and compiications after diagnosis.
Complications No complications Total number
Angina pectoris 16 3 19
Myocardial infarction 9 0 9
Cerebro-vascular accident 15 6 21
None of the above mentioned complications 39 29 68
79 38 117
Table XVII. Causes ofdeath.
Cause of death Number of patients Autopsy
Cerebro-vascular accident 21 (26.6%) 7
Uremia 18 (22.8%) 12
Myocardial infarction 18(22.8%) 5
Sudden death 11 (13.9%) 2
Heart failure 3 (3.8%) 0
Other causes 16 (20.8%) 7
Table XVIII. Causes of death ofpatients with history ofCVA, myocardial infarction or elevated blood urea at diagnosis.
Number of Symptoms from respective organ system before
Causes of death deaths diagnosis og severe hypertension
Cerebro-vascular accident 21 6 (28.6%) (CVA)
Myocardial infarction 18 10 (55.6%) (Angina pectoris + Myocardial infarction)
Uremia 18 18 (100%) (Blood urea at diagnosis 40 mg%)
anlegt er að einhverjir þessara sjúklinga hafi dáið
skyndidauða en ekki þótti fært að telja svo hér.
Um aðrar dauðaorsakir skal þess getið að hugsan-
legt er að einn sjúklingur hafi látist af völdum blóð-
þrýstingslækkandi meðferðar, en hann lést vegna
svæsins ileus sem ekki fannst skýring á við aðgerð.
62 Læknablaðið 2005/91