Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2000, Síða 85

ÁGRIP VEGGSPJALDA / X. VÍSINDARÁÐSTEFNA LÆKNADEILDAR HÍ I
Efniviður og aðferðir: Alls tók rannsóknin til 316 einstaklinga (215
karlmanna og 101 konu) á aldrinum 15-24 ára er leituðu meðferðar
á Vogi á tímabilinu október 1998 til apríl 1999.
Rannsóknin beindist fyrst og fremst að neyslu áfengis, amfetamíns,
benzódíazepínsambanda, kannabis, kókaíns og morfínlyfja.
Upplýsingum um neysluna var annars vegar aflað með því að sjúk-
lingar voru spurðir um neyslu sína allt að tveimur vikum fyrir inn-
lögn, samkvæmt stöðluðum spurningarlista og hins vegar með því
að rannsaka þvagsýni sem tekin voru við innlögn. Niðurstöður
þvagrannsókna voru bornar saman við sögu sjúklinga.
Niðurstöður: Algengast var að menn lýstu neyslu á kannabis (205),
næst algengast var neysla á áfengi (104), þá á amfetamíni (96),
benzódíazepínsamböndum (50), kókaíni (30) og loks á morfínlyfj-
um (17).
Alyktanir: Að jafnaði var mjög gott samræmi á milli sögu og niður-
staðna rannsókna. Bendir það til þess að neyslusaga sjúklinga við
innlögn á meðferðarstofnun gefi marktækar upplýsingar um neyslu
þeirra.
V 85 Samanburður á áhættuþáttum háþrýstingssjúklinga eftir
því hvort þeir eru á meðferð eða ekki. Rannsókn Hjartaverndar
Lárus S. Guðmundsson Guðmundur Þorgeirsson', Magnús Jóhanns-
son', Nikulás Sigfússon/ Helgi Sigvaldason', Jacqueline C.M. Witteman3
lRannsóknastofa í lyfja- og eiturefnafræði HÍ. 2Hjartavernd, 3Dpt of Epidemi-
ology and Biostatistics, Erasmus University Medical School, Rotterdam, Hollandi
Netfang: magjoh@hi.is
Inngangur: Aðalmarkmið rannsóknarinnar var að gera samanburð
á áhættuþáttum karla með langvinnan háþrýsting eftir því hvort
þeir fengju lyf við háþrýstingi eða ekki. Áhættuþættir karla úr stigi
II og III í hóprannsókn Hjartaverndar voru metnir.
Efniviður og aðferðir: Karlar í hóprannsókn Hjartaverndar sem
tóku þátt í stigi II og III var skipt eftir blóðþrýstingi og lyfjanotkun
gegn háþrýstingi. Þeir sem tóku lyf gegn of háum blóðþrýstingi voru
flokkaðir sem háþrýstingssjúklingar óháð því hver blóðþrýstings-
gildi þeirra voru. Karlar með háþrýsting sem fengu enga meðferð
við komu II og III (n=442) voru bornir saman við þá sem tóku lyf
við of háum blóðþrýstingi við komu II og III (n=82). Eftirfarandi á-
hættuþættir voru metnir: heildarkólesteról, þríglýseríð, blóþrýsting-
ur, reykingar, prótín og glúkósa í þvagi, stærð vinstri slegils, saga um
hjartadrep, hjartaöng, ST-T breytingar og hjartastækkun.
Niðurstöður: Karlar á langtímameðferð við of háum blóðþrýstigi
höfðu slagbils-/hlébilsþrýsting 169,2 (SD 19,3)/ 105,6 (SD 10,6)
mmHg en þeir sem voru með langvinnan háþrýsting (fimm ár) án
meðhöndlunar höfðu blóðþrýsting 162,3 (SD 15,0)/101,3 (SD 7,6)
mmHg. Karlar á langtímameðhöndlun (fimm ár) við of háum blóð-
þrýstingi höfðu marktækt hærri slagbils- og hlébilsblóðþrýsting
(p=0,003 og p=0,001), oftar hjartaöng (p=0,0004) og ST-T breyting-
ar (p=0,001) borið saman við menn sem höfðu langvinnan háþrýst-
ing án meðhöndlunar. Ekki var munur á hópunum varðandi aðra
mælda áhættuþætti.
Ályktanir: Svo virðist sem það hversu mikil blóðþrýstingshækkunin
er, sem og vissir aðrir áhættuþættir (hjartaöng og ST-T breytingar)
hafi áhrif á hvort lyfjameðferð við háþrýstingi er hafin eða ekki.
V 86 Yfirborðspennumælingar á sýklódextrínlyfjafléttum með
og án vatnssækinnar fjölliðu í vatnslausnum
Auður Magnúsdóttir, Þorsteinn Loftsson, Már Másson
Lyfjafræðideild HÍ
Netfang: audurm@hi.is
Inngangur: Yfirborðsvirk efni eru oft notuð til að auka leysni fitu-
sækinna lyfja í vatnslausnum og vantssæknar fjölliður auka þessi á-
hrif. Rannsóknir Þorsteins Loftssonar og samstarfsmanna hafa leitt
í ljós að hægt er að auka leysni lyfja í sýklódextrín- (CD) fléttum
með vatnssæknum fjölliðum en ekki hefur verið fyllilega skýrt
hvernig fjölliðan eykur leysni lyfsins. Markmið verkefnisins var að
nota yfirborðsvirknimælingar til að kanna hvort sýklódextrínfléttur
mynda mísellur í vatnslausnum og kanna hvaða áhrif vatnsleysan-
legar fjölliður hafa á yfirborðsvirkni lausnanna og mísellumyndun.
Efniviður og aðferðir: í rannsóknina voru notuð náttúruleg sýkló-
dextrín (a-CD, þ-CD og y-CD), hýdroxýprópýl-þ-CD og “random-
ly” metýlerað þ-CD. Fjölliðan var hýdroxýprópýl-metýlsellulósi og
lyfin voru hýdrókortisón og ýmis bólguleyðandi lyf (NSAID). Yfir-
borðsvirkni lyfjalausnanna, sýklódextrínlausnanna og lausna sem
innihéldu fléttu lyfs og sýklódextríns voru mældar í Kruss yfirborðs-
spennumæli. Áhrif sýklódextríns og fjölliðu á leysni lyfjanna voru
einnig rannsökuð.
Niðurstöður: Mælingar sýndu að fléttur lyfja við sýklódextrín voru
yfirborðsvirkar. Vatnsleysanlegar fjölliður auka yfirborðsvirkni
sýklódextrínfléttulausna. NSAID lyf eru yfirborðsvirk og við háan
styrk mynda þau gel. Leysniferlar NSAID lyfja í sýklódextrín-
lausnum eru línulegir með hallatölu >1 sem þýðir að hver sýkló-
dextrínsameind leysir fleiri en eina lyfjasameind. Þetta bendir
sterklega til þess að lyfin séu á míselluformi.
Ályktanir: Niðurstöðurnar benda til þess að áhrif fjölliðunnar á
leysni lyfjanna sé meðal annars vegna samspils hennar við mísellur
sem eru myndaðar af sýklódextrínfléttum. Æskilegt væri að fá frek-
ari staðfestingu með öðrum mæliaðferðum eins og 'HNMR og flúr-
ljómunarmælingum.
V 87 Cýklóserín forlyf
Þorsteinn Þorsteinsson', Már Másson', Þorsteinn Loftsson', Tomi Jar-
vinen2
'Lyfjafræðideild HÍ, :Dpt of Pharmaceutical Chemistry, University of Kuopio, Finn-
landi
Netfang: thorstt@hi.is
Inngangur: Áður höfum við sýnt fram á að með því að smíða fituefna-
afleiður af lyfjum má auka flutning í gegnum húð og aðrar himnur veru-
lega. Ákveðin fituefni hafa hingað til verið notuð sem frásogshvatar fyr-
ir flutning á lyfjum í gegnum lífrænar himnur. í þessu verkefni voru
smíðuð og rannsökuð áhrif nokkurra fituefna á þekkt bakteríudrepandi
lyf'. cýklóserín.
Efiiiviður og aðferðin Nokkrar afleiður af lyfinu cýklóserín voru smíð-
aðar með því að vemda fyrst amínóhóp lyfsins, samtengja mismunandi
langt fituefni á og afvemda síðan amínóhópinn. Þessi efni voru öll efna-
greind með NMR. Stöðugleiki þessara afleiða var rannsakaður og um-
breyting þeirra af völdum ensíma aftur í lyf rannsökuð í mannasemii.
Niðurstöður og ályktanir. Nýjar fitusæknar afleiður af lyfinu hafa verið
smíðaðar og sýnt hefur verið fram á að lyfið myndast aftur. Þessar af-
leiður auðvelda flutning í gegnum lífrænar himnur og verður það próf-
að á næstunni sem flutningskerfi fyrir cýklóserín.
Læknablaðið / FYLGIRIT 40 2000/86 85