Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2000, Page 86

■ ÁGRIP VEGGSPJALDA / X. VÍSINDARÁÐSTEFNA LÆKNADEILDAR HÍ
V 88 Notkun á fituefnum í forlyf
Þorsteinn Þorsteinsson, Már Másson, Þorsteinn Loftsson
Lyfjafræðideild HI
Netfang: thorstt@hi.is
Inngangur: Ákveðin fituefni hafa verið notuð sem frásogshvatar
fyrir flutning á lyfjum í gegnum húð og slímhúð. Díacýlglýcerólaf-
leiður af lyfjum líkjast mjög byggingareiningum lífrænnar himnu og
þar með er hægt að koma lyfjasameindum þar inn og endanlega í
gegn. í þessu verkefni voru rannsökuð áhrif þessara fituefna sem og
venjulegra fituefna sem flutningseiningar fyrir forlyf.
Efniviður og aðferðir: Nokkrar díacýlglýceról ester afleiður af lyf-
inu naproxen og fitusýruafleiður af lyfinu metrónídazól voru smíð-
aðar og efnagreindar með NMR. Stöðugleiki þessara afleiða var
rannsakaður í bufferlausnum og niðurbrot þeirra af völdum ensíma
aftur í lyf rannsakað í mannasermi. Fitusækni þessara lyfja var á-
kvörðuð, sækni þeirra inn í músahúð mæld og flæði í gegnum húð-
ina.
Niðurstöður og ályktanir: Sækni díacýlglýceról ester afleiðanna inn
í húðina var 110 sinnum meiri en fyrir lyfið sjálft, þar brotnaði for-
lyfið hægt niður í lyfjasameindina og skilaði lyfinu í gegnum húðina.
Flutningur á metrónídazól lyfinu í gegnum húðina jókst um allt að
40 falt miðað við lyfið sjálft með því að nota fitusýruafleiður. Þetta
sýnir með ótvíræðum hætti að hægt er að smíða fituefna afleiður af
vatnssæknum lyfjum til að betrumbæta flutning inn í eða í gegnum
húð.
V 89 Metazólamíð augndropar í cýklódextrínlausn
Jóhanna F. Sigurjónsdóttirl, Elínborg Guðmundsdóttir, Gyða
Bjarnadóttir2, Guðrún Guðmundsdóttir2, Már Mássonl, Einar Stefánsson2,
Þorsteinn Loftsson’.
'Lyfjafræðideild HÍ, 2augndeild Landspítala Hringbraut
Netfang: thorslo@hi.is
Inngangur: Metazólamíð, karbónikanhýdrasahindri (carbonic an-
hydrase inhibitor, CAI), hefur verið notaður í stórum skömmtum
um munn til að lækka augnþrýsting í meðferð gláku. Þeirri meðferð
hafa fylgt systemískar aukaverkanir, en vegna lítillar vatnsleysni
metazólamíðs hefur reynst erfitt að forma það í augndropa til stað-
bundinnar gjafar. í þessarri rannsókn var cýklódextrínfléttun beitt
til að útbúa metazólamíðaugndropa, sem síðan voru prófaðir í
mönnum samanborið við dorzólamíðaugndropa (Trusopt ).
Efniviður og aðferðir: Metazólamíð var formað í vatnslausn með 2-
hýdroxýprópýl-þ-cýklódextríni og hýdroxýprópýlmetýlsellulósu.
Átta einstaklingar með háan augnþrýsting fengu mehöndlun með
metazólamíðaugndropum og aðrir átta með dorzólamíðaugndrop-
um (Trusopt®). Augndropar voru gefnir þrisvar á dag í eina viku.
Augnþrýstingur (intraocular pressure, IOP) var mældur áður en
meðferð hófst og á fyrsta, þriðja og áttunda degi meðferðar kl. 9 að
morgni og aftur kl. 15.
Niðurstöður: Eftir eina viku hafði augnþrýstingur í metazólamíð-
hópnum lækkað úr 24,4±2,1 mmHg (meðaltal±staðalfrávik) í
21,0±2,0 mmHg, sem er 14% lækkun. í dorzólamíðhópnum hafði
augnþrýstingur hins vegar lækkað úr 23,3±2,1 mmHg í 17,2±3,1
mmHg, eða um 26%. Að meðaltali lækkaði augnþrýstingur um
3,4±1,8 mmHg eftir gjöf metazólamíðs og 6,1±3,6 eftir gjöf
dorzólamíðs.
Ályktanir: Með tækni byggðri á cýklódextrínfléttun var mögulegt
að forma metazólamíðaugndropa sem höfðu áhrif til lækkunar
augnþrýstings við staðbundna gjöf í auga. Augnþrýstingslækkandi
áhrif metazólamíðaugndropanna voru þó minni heldur en
dorzólamíðaugndropa. Fylgni var milli sækni karbónikanhýdrasa-
hindrana í ísóensým karbónikanhýdrasa og augnþrýstingslækkandi
áhrifa.
V 90 Stöðugleiki indómetasíns og kólekalsíferóls í sýkló-
dextrínlausnum
Már Másson', Miina Johanna Niskanen2, Þorsteinn Loftsson'
'Lyfjafræðideild HÍ,2)Universtiy of Kuopio, Finnlandi
Netfang: mmasson@hi.is
Inngangur: Myndun sýklódextrínfléttu leiðir oft til aukins stöðug-
leika lyfja. Með því að mæla niðurbrotshraða lyfja við mismunandi
sýklódextrínstyrk er hægt að ákvarða hraðafasta niðurbrots fyrir lyf
í fléttu við sýklódextrín (kc) og stöðugleikastuðul fléttumyndunar-
innar (Kc). Algengast er að nota línulega bestun á gögnunum en við
höfum nýlega bent á að ólínuleg bestun geti oft gefið nákvæmari
niðurstöðu.
Markmið rannsóknarinnar var að mæla áhrif sýklódextrína á stöð-
ugleika indómetasíns og D3 vítamíns í vatnslausnum. Mismunandi
aðferðir til að ákvarða stöðugleikastuðulinn voru bornar saman og
lagt mat á aðra þætti sem gætu haft áhrif á áreiðanleika ákvörðun-
arinnar.
Efniviður og aðíerðir: HPLC mælingar voru notaðar til að fylgjast
með niðurbroti lyfjanna. Áhrif mismunandi sýklódextrína á stöðug-
leika indómetasíns við pH 9 var mælt og áhrif sýrsustigs á stöðug-
leika lyfsins í sýklódextrínlausnum. Áhrif sýklódextríns á stöðug-
leika kólíkalsíferóls var mælt í vatnslausnum sem innhéldu 10% et-
anól.
Niðurstöður og ályktanir: Niðurbrot indómetasíns er basahvatað
við hátt sýrustig. Áhrif sýklódextríns voru óháð sýrustigi á bilinu
pH 7 til 10, þar sem niðurbrotið varð tífalt hægara við það að lyfið
myndaði sýklódextrínfléttu. Vegna basahvötunarinnar voru niður-
brotshraðamælingar mjög viðkvæmar fyrir litlum breytingum á pH
og því gaf ákvörðun Kc og kc með línulegri bestun önnur gildi en
fengust með ólínuleg bestun. Ólínuleg bestun er almennt áreiðan-
legri aðferð og gefur betra mat á óvissuna í ákvörðun fastanna. In-
dómetasín er óhlaðið við pH 1 og við þær aðstæður leiðir fléttu-
myndun við sýklódextrín til sjötíufalt hægara niðurbrots. Ólínuleg
bestun á gögnum fyrir kólekalsíferól bendir sterklega til þess að
kólíkalsíferól myndi 1:2 fléttu lyfs við sýklódextrín.
V 91 Formun og klínísk forprófun mídazólam-cýklódextrín
nefúða
Jóhanna F. Sigurjónsdóttir , Hólmfríður Guðmundsdóttir, Hákon
H. Sigurðsson', Siguður D. Sigfússon’, Már Másson’, Oddur Fjalldal3, Einar
Stefánsson2, Þorsteinn Loftsson’
'Lyfjafræðideild HÍ, "augndeild og ’svæfingadeild Landspítala Hringbraut
Netfang: johannas@hi.is
Inngangur: Mídazólam er fljótvirkt, öruggt og áhrifaríkt sefandi lyf.
Nokkur áhugi hefur verið á gjöf þess í nefúðaformi, þar sem róun-
ar- og kvíðastillandi áhrif skila sér hratt og vel án notkunar sprautu
og nála. Markmið rannsóknarinnar var að þróa mídazólamnefúða á
grunni fléttumyndandi eiginleika cýklódextrína (CDa) og að fram-
86 Læknablaðið / FYLGIRIT 40 2 0 00/86