Tímarit Máls og menningar - 01.03.1951, Blaðsíða 80

70
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
lægni, skarpskyggni eSa ratvísi, en
framhjá öllum skerjum er engum fært
að sigla. Það er vandasamara en flesta
grunar að velja leikrit til sýninga, og
hitt eigi síður mikilsvarðandi að kunna
að nota til fulls þá krafta sem leikhúsið
á yfir að ráða, en nokkur misbrestur
virðist orðinn á hvoru tveggja. Einkis-
nýt verk eða listsnauð hefur leikhúsið
ekki flutt á þessu misseri, því fer fjarri,
en heldur engin verulega nýstárleg eða
stórbrotin. En verkefnin sýnast ótæm-
andi hvert sem litið er — leikrit þau sem
nú vekja mesta athygli í hinum stóra
heimi og hezt spegla vandamál aldar-
innar, eða sígild verk meistaranna,
gleðileikir og harmleikir, sem vanræktir
hafa verið fram til þessa af skiljanleg-
um ástæðum.
Hér skal mjög stuttlega skýrt frá
hinum einstöku sýningum, en á eitt at-
riði enn verður þó rétt að minnast: þýð-
ingar leikritanna. Það er eitt af þremur
meginhlutverkum Þjóðleikhússins lög-
um samkvæmt „að vera til fyrirmyndar
um meðferð íslenzkrar tungu“, en þýð-
ingarnar bera þess ekki merki; virðist
stofnað til þeirra af handahófi og allt
of lítið til sumra vandað, tilsvör of stirð-
leg eða fjarri góðu og lifandi íslenzku
máli. Ur þessu getur leikhúsið bætt, þar
gildir engin afsökun.
Fyrsta leiksýning haustsins var „Ó-
vænt heimsókn" eftir J. B. Priestley, hið
víðkunna og snjalla enska skáld, en
þetta leikrit hans var flestum áhorfend-
um áður kunnugt af flutningi útvarps-
ins. „Óvænt heimsókn“ er vægðarlaus
ádeila á skipulag auðvaldsins, stefnu
þess og siðamat, beinskeytt og áhrifa-
mikil, en hvorki ýkt né ósanngjöm;
mjög listrænt í sniðum og ber ríkan vott
Óvænt heimsókn. Indriði Waage sem
Goole lögreglufulltrúi.
um skarpar gáfur og dramatíska hug-
kvæmni skáldsins. En leikrit þetta naut
sín ekki til fulls vegna þess að óheppi-
lega var skipað í sum hlutverkin, sýn-
inguna skorti heildarsvip og fullkomið
samræmi. Leikstjóri var Indriði Waage
og lék veigamesta og vandasamasta hlut-
verkið, lögreglufulltrúann sem birtist
óvænt á heimili hinnar auðugu fjöl-
skyldu: hann er raust samvizkunnar,
fulltrúi hinnar guðdómlegu réttvísi.
Rökfastur og skýr var leikur Indriða og
gerfi og framkoma með ágætum. Valur
Gíslason dró upp sanna og ljóslifandi
mynd hins harðdræga, ríka kaupsýslu-
manns, og kvenhlutverkin tvö voru í
góðum höndum þeirra Regínu Þórðar-
dóttur og Hildar Kalman.
„Pabbi“, hinn ameríski gamanleikur
eftir Lindsay og Crouse, varð næst fyrir
valinu, en leikur þessi naut fágætrar lýð-
hylli í sínuheimalandi, enda saminn upp