Tímarit Máls og menningar - 01.03.1951, Blaðsíða 107

UMSAGNIR UM BÆKUR
97
ist í tímaritinu Helgafelli, 3. árg., 66.
bls., og hét þar: Hvítt og blátt. Þar er
kvæðið tvö erindi, skráð með lögbund-
inni stafsetningu og tilheyrandi greina-
merkjum. I bókinni er kvæðið stækkað
þannig, að þessi tvö erindi eru gerð að
fjórum og tvær Ijóðlínur fengnar úr
hverri einni, utan þeirri síðustu. I tíma-
ritinu Ritlist og myndlist hafa birzt
kvæðin nr. 9, 11 og 13, og nefndust þau
þar: Þrjú helgiljóð. Voru þau þar í þess-
ari röð: 11, 9, 13. í IV. árg. Helgafells,
18. bls., eru þrjú kvæði eftir Stein. Tvö
þeirra eru nr. 7 og 12 í bókinni, nr. 7 ör-
lítið breytt: „meðan sorg mín glitraði"
verður: „Og sorg mín glitraði“. Einnig
hafa kvæðin nr. 2, 3, 5 og 6 birzt í Tíma-
riti Máls og menningar, 1. hefti 1947, og
nr. 4 í sama tímariti, 2. hefti 1949, og
bar þar nafnið: Tarok. Það er óbreytt
að stafsetningu og öllum frágangi í bók-
inni. Kvæði nr. 3 er smávegis breytt. Það
er fjögur erindi í tímaritinu, fyrsta er-
indið að vísu stutt: „ég“, en í bókinni er
því sleppt, og í síðasta erindi er fyrstu
ljóðlínu breytt: „meðan tíminn hvarf“
verður: „Og tíminn hvarf". Sams konar
breytingu hefur skáldið gert á nr. 1,
fyrstu ljóðl. síðasta erindis: „meðan
tíminn og vatnið“ verður: „Og tíminn
og vatnið". Annars eru kvæðin óbreytt í
bókinni að því undanteknu, að nú hefst
hver ljóðlína á stórum staf, en stór staf-
ur fannst hins vegar ekki í kvæðunum,
þar sem þau birtust áður (sbr. þó, það
sem áður er sagt um nr. 8 og 4). Þetta
virðist benda til þess, að Steinn Steinarr
sé horfinn frá þeirri villu, að stór stafur
sé lesinn eins og h'till stafur,en staffræð-
ingar munu þó segja hann enn í villu og
vandséð, hvort síðari villan sé ei verri
hinni fyrri, enda þótt Steinn geti nú sér
til stuðnings vitnað til Steingríms Thor-
Tímarit Máls og menningar, 1. h. 1951
steinssonar, sem tvímælalaust verður að
teljast skáld, þar sem hann rímaði öll
sín ljóð og er þar að auki dauður.
Kvæðin nr. 3, 5, 7, 10 og 12 eru mjög
svipuð að formi, og er nr. 10 (Tungl-
skin um haust) gott dæmi um form og
list þessara ljóða:
Á sofinn hvarm þinn
Fellur hvít birta
Harms míns
Um hið veglausa haf
Læt eg hug minn fljúga
Til hvarms þíns
Svo að hamingja þín
Beri hvíta birtu
Harms míns
»
Það skyldi enginn ætla, að þetta sé
auðvelt ljóðform, og mér virðist Steini
hafa orðið það fullerfitt, t. d. er fyrsta
erindi þessa kvæðis ekki nægilega fast
tengt hinum tveimur og fellur ekki nægi-
lega vel inn í 1 jóðið. Samt er þetta yndis-
legt kvæði, þótt ekki sé það stórt, og
Ijóðvakinn er skyldur lyrikk íslenzku
þjóðvísunnar og trega mansöngvanna,
en fremur til orðinn fyrir sams konar
sálræn viðbrögð en að hann sé beint frá
þeim runninn. Miklu heilla er kvæði nr.
7, en það er raunar ljóðræn perla.
Annars hef ég ýmislegt við bók þessa
að athuga. Hún er of lítil í fleiri en ein-
um skilningi. Ég finn of lítinn lífvaka í
henni, of litla grósku. Sumt bendir meira
að segja til ófrjósemi andans, eins og
t. d. þetta í kvæði nr. 9:
Ég sá myrkrið fljúga
Eins og málmgerðan fugl
Ut úr moldbrúnum höndum mínum
7