Tímarit Máls og menningar - 01.03.1951, Qupperneq 92

82
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
ríki Norður-Ameríku ruddalegri bolabrögðum til að kúga fylgiríki sín til hlýðni
við sig en dæmi eru til í sögu þeirra. I þrjár vikur háði Bandaríkjastjórn harða
haráttu við fylgiríki sín til að fá þau til að samþykkja tillögu um, að Sameinuðu
þjóðirnar fordæmdu Kína sem árásaraðila. Það er upphaf þessa máls, að hinn 6.
janúar sendi Bandaríkjastjórn 22 ríkjum innan Sameinuðu þjóðanna orðsendingu,
þar sem þess var krafizt, að Kína yrði lýst sannað að sök um árás, að þessi ríki
slíti öll viðskiptabönd við Kína og stjómmálasamband, þar sem um slíkt sé að
ræða. Orðsending þessi barst hinum bandarísku fylgiríkjum um það leyti, er sam-
veldislöndin brezku háðu með sér ráðstefnu í Lundúnum, enda virðist tilgangur
orðsendingarinnar hafa m. a. verið sá, að sundra þeirri ráðstefnu.
I fyrstu lotu tóku nálega öll ríki Atlanzhafshandalagsins orðsendingunni fálega,
svo ekki sé meira sagt, en Asíuríkin snerust flest öndverð gegn henni. Þau sáu sem
var, að Bandaríkin sigldu fullum seglum út í styrjöld við Kína, og ekkert þeirra
var búið til slíkra stórræða.
Af Norðurlandaríkjunum tók þó Svíþjóð ein þvert fyrir að sinna orðsending-
unni, en Noregur og Danmörk tvístigu meðan þau þekktu ekki hug Englands all-
an. Meðan á samveldisráðstefnunni stóð og nokkra stund þar á eftir spyrnti
brezka stjórnin við broddunum á móti bannfæringu Kína. Samveldisráðstefnan
sendi stjórnmálanefnd Sameinuðu þjóðanna tillögu um að koma á vopnahléi í
Kóreu, síðan skyldi stefnt til ráðstefnu með fulltrúum Kína, Bretlands, Banda-
ríkjanna og Ráðstjórnarríkjanna til að ræða um öll Asíumálin í heild, þ. á. m.
Formósumálið og friðarsamninga við Japan. Tillaga þessa efnis var síðan send
Pekingstjórninni, og svaraði hún með gagntillögum hinn 17. janúar. Tillögur
hennar voru í stuttu máli þessar: Samningar fari fram á þeim grundvelli, að allir
erlendir herir verði fluttir á brott úr Kóreu, en Kóreubúar skipi sjálfir málum
sínum. Rætt verði um brottflutning bandarískra herja frá Formósu og ameríska
flotans af Formósusundi. Kína, Ráðstjórnarríkin, Bretland, Bandaríkin, Frakkland,
Indland og Egyptaland taki þátt í ráðstefnunni. Kínverska alþýðulýðveldið verði
viðurkenndur aðili að Sameinuðu þjóðunum.
Það er ef til vill ekki úr vegi að geta þess, að Acheson, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, lýsti því yfir, áður en hann hafði lesið sjálfa orðsendingu Peking-
stjórnarinnar og hafði ekki við annað að styðjast en ófullkomin blaðaummæli, að
Pekingstjórnin hefði hafnað öllu samkomulagi. Slík framkoma þykir ekki kurteisi
í samskiptum ríkja. En í þessu tilfelli var framferði Bandaríkjastjómar ábyrgðar-
laust með öllu, í máli, sem varðað gat líf eða dauða heimsfriðarins. En Banda-
ríkjastjórn vildi hafa hraðan á til að hóa fylgiríkjum sínum saman í dilkinn og
bæla niður mótþróa þeirra. Hinn 18. janúar lagði fulltrúi Bandaríkjanna hjá Sam-
einuðu þjóðunum fram tillögur í stjómmálanefndinni um sök Kína. Þær voru í
meginatriðum á þessa leið: 1) Nefndin ályktar, að Alþýðulýðveldið Kína hafi
gerzt sekt um árás. 2) Nefndin skorar á Alþýðulýðveldið að skipa hermönnum
sínum og þegnum að hverfa á brott frá Kóreu og hætta hernaðaraðgerðum. 3)
Nefndin staðfestir þá ákvörðun Sameinuðu þjóðanna að halda áfram aðgerðum
sínum í Kóreu gegn árásinni. 4) Nefndin kveður öll félagsríkin til þess að styðja