Tímarit Máls og menningar - 01.03.1951, Page 120

110
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
ekki fremur en annað; t. d. er á bls. 4
tvívegis prentað Kalmanstungu, en hdr.
hefur á báðum stöðum Kalmars- (sbr.
að í uppskrift Jóns Erlendssonar á
Sturlubók Landnámu kemur tvisvar fyrir
myndin Kalmarsár); 1073 Herjúifslæk-
ur: Herjólfslækur; 11419 Fossdalur:
Fossadalur; 12113 Réttarvötn: Réttar-
vatn (prentað svo hvað eftir annað rétt
á eftir, en ranga myndin samt tekin upp
í registur).
4. I útgáfunni eru svörin tölusett til
hægðarauka, hvort sem þau eru það í
handritunum eða ekki. Nú vantar víða
svör í töluröðina, og skyldi lesandinn þá
ætla að svo væri einnig í handritinu. En
því fer fjarri. Víða er sleppt úr svörum
án nokkurra athugasemda. Þessi svör eru
að vísu ávallt neikvæð, og venjulega lítið
eða ekkert á þeim að græða, en hins veg-
ar nær vitanlega engri átt að fella þau
þegjandi úr textanum af þeirri ástæðu
einni, enda eru víða prentuð svör sem
eru nákvæmlega sama kyns; og til að
fullkomna samkvæmnina er á bls. 160
getið um að svar vanti í hdr. við tveimur
spurningum, en þetta kemur fyrir miklu
víðar án þess að á það sé minnzt. Eg hef
rekizt á milli 30 og 40 svör í handritinu,
sem felld eru niður í útgáfunni (á bls.
12—13, 22, 24, 31, 59—61, 73—74, 90),
en ábyrgist ekki að þar með sé upp talið.
Vinnubrögð af þessu tagi eru ekki að-
eins óþolandi í fræðilegri útgáfu á
merku heimildarriti, heldur sóðaskapur
sem ætti helzt ekki að sjást í nokkurri
bók. Auk þess er lesandinn beinlínis
dreginn á tálar með loforðum í formála
sem ekki er staðið við í texta. Það er
ekki skemmtilegt að þurfa að kveða svo
að orði um útgáfu á jafnmerkilegu riti
og þessu. En ég hef verið svo margorður
um þetta efni til þess að gera mitt til að
framhaldi útgáfunnar megi verða sá
sómi sýndur sem hún á skilið.
Aths. Eftir að þessi grein var skrifuð
hefur birzt ritdómur um bókina eftir
Árna Böðvarsson cand. mag. (í Tíman-
um 12.—13. jan. þ. á.). Þar eru talin
fleiri dæmi um vinnubrögð útgefanda,
og eru sum þeirra ennþá verri en þau
sem hér hafa verið nefnd. J. B.
íslenzk rit síðari alda.
4. Spánverjavígin 1615. Jónas
Kristjánsson bjó til prentun-
ar. 5. Móðars rímur og MóíJ-
ars þáttur. Jón Helgason bjó
til prentunar. Kaupmanna-
höjn 1950. — HiS íslenzka
frœSafélag.
Fykir rúmum tveimur árum hóf Fræða-
félagið útgáfu á nýju safnriti með nafni
því sem að ofan greinir. I því eiga að
koma út undirslöðuútgáfur á ritum frá
16.—18. öld. Forstöðumaður safnritsins
er Jón prófessor Helgason, og þarf þá
ekki frekari útlistunar á því að hér munu
ekki birtast aðrar útgáfur en þær sem
geri skil fyllstu kröfum um nákvæmni
og vandvirkni.
Fyrra bindi þeirra tveggja sem hér
eru nefnd hefur gefið út ungur íslenzkur
fræðimaður, cand. mag. frá Háskóla
íslands, sem um skeið hefur dvalizt í
Kaupmannahöfn undir handarjaðri Jóns
Helgasonar, og er þessi bók fyrsta verk
hans. Hér eru gefin út tvö rit um víg
Spánverja á Vestfjörðum 1615: Sönn
frásaga Jóns lærða og Víkings rímur eft-
ir ókunnan höfund vestfirzkan, ef til vill
Jón nokkurn Gottskálksson á Vatneyri.
Sönn frásaga hefur verið prentuð áður,
en eftir lélegu handriti og heldur illa