Tímarit Máls og menningar - 01.09.1960, Síða 89

VLADÍMÍR MAJAKOVSKÍ
huldu, enda er konan enn á lífi. Hitt
má sjá af nýútgefnum bréfum Maja-
kovskís til Lilju Brík, að stundum
kom til harðra árekstra. Þannig fór
Majakovskí „í útlegÖ“ frá Lilju árið
1922. Á þeim mánuðum skrifar hann
henni örvæntingarfull ástarbréf, full-
vissar hana um það að án hennar geti
hann ekki lifað, grátbiður hana að
fyrirgefa sér einhver ónefnd afbrot.
I þessari útlegð skrifaði hann hið
undarlega ástarkvæði sitt Urn þetta.
Mjög torskilið kvæði: Það bregður
fyrir dökkum myndum úr útlegðinni,
döprunt hugleiðingum um tvífara
skáldsins í bjarnarlíki (er það af-
brýðissemin?), einnig skýtur dauð-
inn sjálfur upp höfðinu. Það er auð-
séð, að þetta hefur verið þjáninga-
tímabil. En máske er aðalhugmynd
kvæðisins ákveðin mótmæli gegn
smáum tilfinningum, hálfvolgum til-
finningum, gegn hversdagslegum
leiðindum og oki hlutanna. Þetta ljóð
er fullt af sársauka, en það er sem
skáldið blygðist sín fyrir að láta
þennan sársauka i ljós, reyni að fela
sem gaumgæfilegast sína persónulegu
raunasögu i allskonar myrkviði.
Vitað er að Majakovski varð fvrir
svipuðu áfalli rétt fyrir sjálfsmorðið
1930.
VII
Það var mikið deilt um bókmenntir
í Sovétríkjunum á fyrstu árunum eft-
ir byltinguna. Hvert rithöfundafélag-
ið rak annað, nýjar stefnur leystu
gamlar af hólmi daglega. Kaffihús og
fundarsalir nötruðu af eldmessum því
öllum lá mikið á hjarta, allir elskuðu
mikið og hötuðu innilega eins og vera
her á byltingarárum. Mest var deilt
um það, hvernig hin nýja list öreig-
anna skyldi vera og hvaða afstöðu
bæri að taka til listar fortíðarinnar.
Nefnum tvo hópa skálda, sem báðir
gerðu tilkall til að vera nefndir hinir
einu sönnu fulltrúar rauðrar listar.
Annar hópurinn nefndist „Oreiga-
menning“. Þar voru svarnir fjand-
menn allskyns fegurðardútls og horg-
araskapar og stungu gjarnan upp á
allsherjar niðurskurði. Einn þeirra,
Kíríllof, skrifar:
ViS erum á valdi ástríðufullrar
uppreisnarvímu.
Látum fólk æpa: Þið' eruð böðlar
fegurðarinnar!
I nafni Morgundagsins — hendum
Rafael á bálið
leggjum söfnin í rúst, tröðkum blóm
listanna fótum.
Þessi skáld fordæmdu einnig alla
„einstaklingshyggju“, og því hættir
þeim eðlilega til að gleyma hverjum
einstökum manni með hans dularfulla
og sérkennilega hjarta. Því verður
skáldskapur þeirra ópersónulegur og
fullur af abströktum hugtökum. Þeir
hlaupa yfir smáatriði lífsins og hugsa
á alheimsmælikvarða:
Við erum hersveitir starfsins,
ógnarlegar, óteljandi
327