Tímarit Máls og menningar - 01.12.1963, Blaðsíða 36

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
Átökin milli hinna gömlu verka-
manna, sem ala á úlfúð meðal þeirra,
eru í rauninni einungis síðbúin bar-
dagaaðferð hinnar gömlu hjarðar.
Þau koma ekki nærri kjarna málsins.
Sjálfvirknin er sá veruleiki, sem nú
blasir við þeim og öðrum þegnum
hins ameríska þjóðfélags. Bandaríkin
sigla nú hraðbyri inn í þjóðfélag
sjálfvirkninnar, og sú sigling verður
ekki stöðvuð með því að neita að
vinna eftirvinnu, með skemmdarverk-
um eða með því að stytta vinnuvik-
una um fáeinar stundir. Bandaríkin
eru nú óðum að komast á það stig,
að til þess að viðhalda hernaðarrík-
inu og hagkerfi kapítalismans dugir
ekkert nema sjálfvirkni og enn meiri
sjálfvirkni. Vandamálið, sem blasir
við verkamönnum og bandarísku
þjóðinni í heild, er þetta: hvernig get-
um við tileinkað okkur sjálfvirknina
og jafnframt unnið fyrir okkur? Það
er ekki einungis spurning um endur-
þjálfun eða breytingu úr einu vinnu-
fyrirkomulagi í annað. Því að sjálf-
virknin útrýmir að fullu þörfinni á
miklum fjölda starfandi handa, og á
það jafnt við um faglærða sem ófag-
lærða verkamenn og skrifstofufólk.
Það er augljóst, að viðhorf hinnar
nýju stéttar verkamanna, sem sjálf-
virknin hefur þegar bergnumið, til
vinnunnar og tengsl þeirra við hana,
er ólíkt því sem gerist hjá öðrum
verkamönnum. Það eru hin nýju
tengsl þessara verkamanna við vinnu
sína, sem gert hafa sambandinu ó-
kleift að koma á samtökum þeirra í
milli, og hinum gömlu verkamönn-
um að komast í samband við þá. Hin-
ir gömlu verkamenn líta á þessa nýju
stétt verkamanna sem nána samstarfs-
menn verksmiðjustjórnarinnar og ó-
aðskilj anlegan hluta þess ferlis, sem
er að útrýma þeim. Sambandið get-
ur aðeins nálgast þessa nýju verka-
menn í sambandi við launakröfur og
skiptingu í launaflokka. En laun
þeirra eru það há, að nokkurra senta
launahækkun skiptir þá ekki máli.
Byrjunarlaun þeirra eru miklu hærri
en hina gömlu faglærðu verkamenn
hefur nokkurn tíma dreymt um að
fá. Og skipting í launaflokka er ekki
áhugamál þeirra, eins og það var hjá
hinum gömlu faglærðu verkamönn-
um. Fjarri því. Þeir fagna miklu
fremur hverri nýrri breytingu á fram-
leiðslu og líta á hana sem prófstein á
hæfileika sína, þekkingu og hug-
kvæmni. Sjálfvirknin er í þeirra aug-
um j afnheillandi og að ganga í skóla
og glíma við ný verkefni á hverjum
degi. Þessi áhugi þeirra á vinnunni
lokar jafnframt augum þeirra fyrir
þeim áhrifum, sem starf þeirra hefur
á gömlu verkamennina. En fleira
kemur til. Þessir nýju verkamenn líkj-
ast ekki hinum gömlu uppfinninga-
meisturum, sem iðj uhöldarnir réðu
til þess eins að unnt væri að hagnýta
snilli þeirra (svo sem eins og þegar
Henry Ford réð George Washington
306