Tímarit Máls og menningar - 01.04.1967, Síða 41

Otti og eymd Jjriðja ríkisins
kjörorðið! Verkefni okkar er afar erfitt, en það er mikilfenglegasta verk-
efni sem til er: að leysa mannkynið undan kúgurum sínum. Þangað til
hefur lífið ekkert gildi annað en þá baráttu. Ef við höfum þetta ekki
sífellt í minni, þá sekkur allt mannkynið í fen siðleysisins. Þú ert ennþá
mjög ungur, en það sakar ekki ef þú hugsar alltaf um það hvorum megin
þú átt að skipa þér. Fylgdu þinni stétt, þá hefur faðir þinn ekki til einskis
orðið að þola sín hörðu örlög, þvi þau eru ekki mild. Hugsaðu um niömmu
þína og systkini þín, þú ert elztur. Þú verður að vera hygginn. Svo kveð
ég ykkur öll, þinn elskandi faðir.“
eldri verkamaðurinn: Kannski erum við annars ekki svo fáliðuð.
yngri verkamaðurinn: Hvað á að standa í flugritinu sem við gefum út
vegna þjóðaratkvæðagreiðslunnar?
konan liugsar sig um: Bezt væri ekki nema eitt orð: NEI!
Þorsleinn Þorsteinsson þýddi.
LÞeir |irír þæltir úr Furcht und Elcnd des Dritlen Rciches, sem liér eru birtir, voru sýiuiir
undir leikstjórn Erlings Halldórssonar i Listavöku Hernámsandstæðinga í febróar og
marz. — Brecht byrjaði að rita Furclit und Elend árið 1934 og hafði iokið tuttugu og sjö
þáttum 1938, og voru þeir prentaðir það ár í Tékkóslóvakíu á kostnað Mahk-Verlags. Só
ótgáfa komst þó aidrei ór prentsmiðjunni sökum innrásar Þjóðverja í Tékkóslóvakíu. I
öllum síðari ótgáfum eru aðeins tuttugu og fjórir þættir. Atta þessara þátta voru í fyrsta
sinni sýndir í París af þýzkum útlagaleikflokki vorið 1938. I þessum þáttum sem sumir
eru mjög stuttir, liefur Brecht stuðzt að nokkru leyti við aðferðir verkamannaleikflokka
á þriðja áratugi aidarinnar, í Þýzkalandi, Sovétríkjunum og víðar, sem beittu stuttum
„heimatilbónum" leikþáttum við pólitíska fræðslu (agit-prop). Við lestur þáttanna, ekki
sízt þeirra sem lýsa uppgjöf „hlutlausra“ menntamanna og smáborgara (svo sem Gyðinga-
konan og Spœjarinn) gagnvart nazismanum, er vert að hafa í huga að þeir eru samdir
meðan sannleikurinn var í banni og flestir sómakærir borgarar töldu villimennsku naz-
ismans lögmæta stjórnaraðferð. Gegn þessari blindu, sem vér ættum að kannast vel við á
þessum dögum, beitti Brecht þeirri bragðvísi sem hann iýsti meðai annars í greininni
Fiinj Schwierigkeiten beim Schrciben der ÍFahrheit, 1934.]
31