Tímarit Máls og menningar - 01.04.1967, Page 96

Timarit Máls og menningar
hann hafa verið skrifara hjá Magnúsi
Stephensen, en í íslenzkri sögu er hann
fyrir það kunnastur að Levetzov stiftamt-
maður setti hann landfógeta þegar hann
liugðist setja Skúla Magnússon af. — Frá
1790 var Lindal héraðsfógeti í Nörreherred
á Lálandi og 1794 í Skodsborg og Vand-
fuldhéruðum og samtímis bæjarfógeti i
Lemvig. Hann fékk lausn frá embætti árið
1801. — Auk þess sem hér er getið lét
hann íslenzk málefni eitthvað til sín taka.
Hann svaraði t. d. grein Olafs Stefánssonar
um jafnvægi í byggð landsins, sem kom út
í 7. hindi félagsritanna, 1787, með ritlingi
sem út kom í Kaupmannahöfn 1788 án
höfundarnafns: „Den Islandske Leilænd-
ings og Huusmands levnede Frihed for
Hoveriet Mandslaan, forsvaret mod Forf.
af Skriftet om Næringsveienes Ligevægt
i Island.“ (9)
John Milton (1608—1674), enskt skáld
og menntamaður.
I 13. bindi: „Fyrsta bók af Jóhns Miltons
(ins enska skálds) töpudu Parasís, á Is-
lendsku snúin af“ Jóni Þorlákssyni. Bls.
279—320.
I 14. bindi: „Önnur Bók af Johns Miltons
Töpudu Paradís á Islendsku snúin af I.
Th.“ Bls. 260—310.
I 15. hindi: „Þridia Bók af Johns Miltons
Tiipudu Paradís, á Islendsku snúin af ...“
Bls. 260—316. — Öllum bókunum fylgja
viðeigandi „Addisons hugveikiur" eða
„hugvekjur”, þýddar af J. J. (væntanlega
Jóni Johnsoníusi). Þá segist útgáfunefndin
liafa leyft sér að „lagfæra" sumt í þýðingu
sr. Jóns Þorlákssonar með hliðsjón af
enska frumtextanum, en Jón þýddi Milton
úr dönsku eftir þýðingu dr. Schönheyders.
Milton var um langan aldur eitt dáðasta
skáld meðal Englendinga, en tæplega getur
hann aðgengilegur talizt nútímamönnum.
Hann er einna kunnastur allra samstarfs-
manna Cromwells og fór aldrei leynt að
hann var lýðveldissinni. Er mesta furða
hve Englendingar hafa fyrirgefið honum
slíkan öfuguggahátt, en þá hafa puritansk-
ar trúarhugmyndir hans, íklæddar búningi
lærdóms og skáldskapar, sjálfsagt dregið
hann lengst til að vega upp á móti óorðinu
af Cromwell og byltingunni. (2)
Nicolai Pedersen Mohr (1742—1790),
færeyskur náttúrufræðingur og málvísinda-
maður.
I 3. bindi: „Um atferd Nordmanna, Fær-
eyínga, Skotta og Hialltlendínga at veida
Smá-upsa edr Upsa-seidi, ritat af Nicolai
Móhr (193—204 bl.“. — Líkast til þýtt af
Olafi Olavíusi.
Mohr var á Islandi 1780—81 á vegum
stjórnarinnar að leita að kaolini til postu-
línsgerðar. Með honum var Islendingurinn
Þorkell Bergmann. Gaf Mohr 1786 út bók
um athuganir sínar ýmsar í þessari ferð,
„Forsög til en Islandsk Naturhistorie, med
adskillige oekonomiske samt andre An-
mærkninger." Er það að sögn kunnugra
hið mætasta rit. — Auk þess sem Mohr
starfaði við konunglegu postulínsgerðina
vann hann með öðrum að orðabók. Það
kann að virðast kynlegt að einn og sami
maður skuli jöfnum höndum hafa stundað
háskólanám í náttúrufræðum og málvís-
indum, en eins dæmi var það ekki; t. d.
hafði Eggert Ólafsson sama hátt á. (1)
Frantz Henrich Muller (1732—1820),
danskur lyfjafræðingur og postulínsfram-
leiðandi.
I 8. bindi: „Um Pottösku-brennu af
Siáfarþángi, úr Dönsku útlagt af Benedict
Gröndal (231—239 bls.) Tilefnit til skrifs
þessa var þetta: Kaupmadr Dines Jesper-
sen á Bátsendum í Islandi giördi þar til-
raun at brenna Pottösku af þángi, og sendi
utan prófhluti af þessari pottösku til ens
86